Demencja a nietrzymanie moczu - jak zapewnić komfort choremu?

23577 Wyświetleń
1 Komentarz
 5.0  
Opublikowany w: 2019-10-09
Autor:

Społeczeństwo starzeje się coraz szybciej, dlatego zmiany postępujące wraz z wiekiem stają się jeszcze bardziej palącym problemem, dotykającym zarówno chorych seniorów jak i młodszych opiekunów. Demencja to jeden z tych aspektów starości, których każdy chciałby uniknąć. Zmienia on bowiem nie tylko samopoczucie ale i zachowanie, zdolności pojmowania rzeczywistości czy komunikowania się z drugim człowiekiem. Powolna utrata władzy nad umysłem i funkcjami ciała nierzadko wiąże się także z brakiem kontroli nad fizjologią. Dlatego u osób z demencją, nietrzymanie moczu stanowi częstą przypadłość. Jak pomóc bliskim bądź podopiecznym z tym intymnym problemem? W tym tekście skupimy się na tym, czym jest demencja i jak ją rozpoznać, dlaczego wiąże się z nietrzymaniem moczu oraz jakie wyroby chłonne mogą pomóc w zapewnieniu choremu odpowiedniego komfortu.

Demencja – co to takiego?

Demencja, określana także mianem otępienia, jest zespołem objawów świadczących o obniżeniu sprawności umysłowej wywołanej chorobą mózgu. Dlatego nierzadko kojarzona jest z problemami z pamięcią – to one bywają najbardziej widoczne, a także pojawiają się najczęściej już w pierwszych etapach rozwoju demencji. Jednak zaburzenia pamięci to tylko jeden z objawów. Pozostałymi są:

  • Zaburzenia orientacji czasowo-przestrzennej: problemy z określeniem daty i godziny, zapamiętywaniem trasy, rozróżnianiem miejsc oraz ludzi
  • Depresja i chwiejność nastroju: często związane z frustracją dotyczącą występujących objawów. Zmiany nastroju mogą przejawiać się także agresywnymi zachowaniami
  • Zaburzenia mowy: trudności w wypowiadaniu się, zapominanie słów: zwłaszcza tych określających abstrakcyjne pojęcia. Pojawiają się także trudności w zrozumieniu tego, co mówią inni
  • Zaburzenia postrzegania rzeczywistości: niezdawanie sobie sprawy z ryzyka, nieumiejętność w dostrzeganiu związków przyczynowo-skutkowych

Otępienie jest zjawiskiem postępującym, którego nie można wyleczyć. Można je jednak spowolnić, zwłaszcza, gdy zostanie wykryte na wczesnym etapie.

Demencja a Alzheimer

Demencja i choroba Alzheimera to nazwy używane zamiennie – jest to jednak błędne. Chociaż Alzheimer jest jedną z najczęstszych przyczyn otępienia, nie są one tożsame. Przede wszystkim demencja nie jest sama w sobie jednostką chorobową, a zbiorem konkretnych objawów. Alzheimer z kolei jest chorobą wywołującą otępienie. Mowa wtedy o otępieniu o typie alzheimerowskim (DAT). Istnieją jednak inne jednostki chorobowe, które także przyczyniają się do uszkodzenia mózgu powodującego demencję. To:

  • Choroba Picka i pokrewne zaburzenia
  • Choroba Parkinsona
  • Choroba Huntingtona
  • Choroba Creutzfeldta-Jakoba
  • Udary mózgu

Jednak badania wskazują, że to właśnie Alzheimer stanowi przyczynę od 50 do 70% wszystkich przypadków demencji.

Nietrzymanie moczu - przyczyny

U osób z demencją nietrzymanie moczu jest jednym z objawów chorobowych, które powinny zaalarmować członka rodziny bądź opiekuna. Nie pojawia się bowiem znikąd i może świadczyć o poważnych problemach, o których chory wstydzi się bądź nie potrafi powiedzieć. Popuszczanie moczu może na przykład świadczyć o infekcji dróg moczowych, zapaleniu cewki, bądź o innych infekcjach miejsc intymnych. Te schorzenia powodują najczęściej naglące nietrzymanie moczu, które objawia się nadmierną aktywnością mięśni pęcherza. Do popuszczania może zatem dochodzić nawet przy niewielkim zapełnieniu pęcherza. U mężczyzn popuszczanie moczu powinno alarmować także przez wzgląd na ryzyko przerostu gruczołu prostaty a nawet nowotworu prostaty. Powodują one bowiem przeszkodę podpęcherzową, która jest częstą przyczyną nietrzymania moczu z przepełnienia. Dlatego w sytuacji, w której mężczyzna z demencją ma trudności w opróżnieniu pęcherza, a jego bielizna zdaje się być stale wilgotna (przez wzgląd na miarowy wyciek moczu z cewki), konieczne jest zgłoszenie się z tym problemem do lekarza. Całkowite nietrzymanie moczu występuje także w przypadku zaawansowanej demencji, gdy podopieczny ma niewielką kontrolę nad zwieraczami bądź nie ma jej wcale. W takich sytuacjach może dojść także do nietrzymania kału.

Demencja starcza – opieka i zapewnienie komfortu

Podstawowym działaniem, które może zapewnić osobie cierpiącej na demencję potrzebny komfort, jest szczera rozmowa oraz uwzględnianie chorego w procesach decyzyjnych. Podopieczny nierzadko czuje się wykluczony, osamotniony w swojej chorobie, zdany na łaskę bądź niełaskę drugiej osoby – nawet jeśli jest ona członkiem rodziny. Do gamy emocji dochodzi także poczucie wstydu, zwłaszcza gdy mowa jest o problemach natury intymnej, jak właśnie nietrzymanie moczu czy infekcje układu moczowego. Dlatego przed wprowadzeniem zmian w sposobie ubierania chorego, rozkładzie jego domu czy posiłkach, konieczna jest rozmowa podczas której sugestie i emocje podopiecznego muszą zostać wzięte pod uwagę. Jakie zmiany mogą pomóc osobie chorej na demencję, która cierpi na nietrzymanie moczu?

  • Higiena: dbałość o higienę chorego może nie tylko pomóc mu poczuć się lepiej (ból czy pieczenie nierzadko są przyczynami agresji), ale także uniknąć infekcji układu moczowego bądź okolic intymnych. Należy jednak pamiętać, by nie starać się wyręczać podopiecznego we wszystkim, gdyż to może wzbudzać jego frustrację. Warto zawsze mieć pod ręką chusteczki nasączane bądź chusteczki do higieny intymnej, które można wręczyć choremu. Istotne jest także zachowanie rutyny – codzienne wykonywanie tych samych czynności pomaga podopiecznemu zachować spokój.
  • Zmiana ubrań: popuszczanie moczu wiąże się także z częstymi zmianami ubrań. Opiekun musi przede wszystkim zauważyć, iż zaszła taka konieczność, a następnie zasygnalizować ją podopiecznemu, który mógł tego nie spostrzec. Warto namówić go do przebrania się, zamiast samodzielnie rozbierać i ubierać. To zaburza poczucie samodzielności i może prowadzić do frustracji. Warto jednak zrezygnować z ubrań z dużą ilością guzików czy zatrzasków. Zamiast tego lepiej postawić na rzepy.
  • Karteczki informacyjne: w sytuacjach, w których podopieczny jest jeszcze w stanie samodzielnie korzystać z toalety, choć zdarza mu się zapominać, co ma w niej robić, karteczki informacyjne mogą być bardzo pomocne. Wskazówki takie jak „tu spłucz wodę”, „weź papier” itp. będą ułatwiać choremu życie jeszcze zanim zacznie potrzebować większej pomocy. Warto także zostawiać światło w łazience, a drzwi lekko uchylone, gdyż podopieczny może mieć trudności z trafieniem do tego pomieszczenia.
  • Dieta: zmiany w diecie powinny być konsultowane z osobą chorą, muszą uwzględniać to co lubi i czego nie lubi. Jednak opiekun bądź członek rodziny powinien pamiętać o kilku kwestiach. Przede wszystkim dieta powinna być lekkostrawna, by unikać zaparć, które wywołują duży dyskomfort i mogą powodować większy nacisk na pęcherz. Dodatkowo nie należy ograniczać choremu dostępu do wody. Spożycie płynów jest istotne zarówno dla samopoczucia jak i zdrowia, dlatego nawet jeśli opiekun obawia się popuszczania moczu, nie powinien zabraniać choremu picia.

Niezwykle istotne jest także wprowadzenie do życia osoby z demencją wyrobów chłonnych, które chronią przed wilgocią i związanymi z nią nieprzyjemnościami, takimi jak podrażnienia czy odparzenia. Które z nich będą odpowiednie?

Jakie wyroby chłonne wybrać?

Zanim opiekun bądź członek rodziny wprowadzi jakikolwiek wyrób chłonny, powinien pamiętać o dwóch kwestiach:

  • Nie należy mówić o nich „pampersy dla dorosłych”, gdyż słowo pampers wyraźnie kojarzy się z dzieckiem. Osoba z demencją, choć jej umysł działa inaczej, nie chce czuć się jak malec, którym należy się zająć. Potrzebuje samodzielności.
  • Dlatego też istotne jest, by uwzględniać jej potrzeby podczas procesu decyzyjnego, rozmawiać o zmianach a nie je wymuszać.

W rozmowie warto zasugerować kwestie istotne dla osoby chorej, jak wygodę takich wyrobów, ich dyskrecję, ochronę przed nieprzyjemną wilgocią czy też sam fakt, jak częstym problemem jest nietrzymanie moczu. Pozwoli to zrozumieć podopiecznemu, dlaczego warto sięgnąć po takie rozwiązanie. Dla osób, u których wykryto demencję dość szybko, odpowiednim wyrobem chłonnym mogą być wkładki urologiczne. Chory może zmieniać je samodzielnie, póki jego pamięć działa w miarę sprawnie. Z czasem czynność staje się nawykiem, co jest pomocne zwłaszcza dla opiekuna, który nie musi „walczyć” z podopiecznym na późniejszym etapie. Wyrobem chłonnym wskazanym dla osób z otępieniem są także majtki chłonne. Zakłada się je jak zwykłą bieliznę, co pozwoli choremu na zachowanie codziennej rutyny ubierania się. Dobrym sposobem na przyzwyczajenie podopiecznego do wyrobu jest włożenie majtek chłonnych do szuflady, w której wcześniej znajdowała się tradycyjna bielizna. U osób, u których otępienie weszło w ostatnią fazę, które nie mogą już współpracować z drugą osobą, pieluchomajtki mogą być najlepszą ochroną przed wilgocią – o ile oczywiście nietrzymanie moczu występuje w bardzo ciężkim stopniu. Aby wybrać odpowiedni rozmiar oraz chłonność wyrobu, warto sprawdzić nasze artykuły dotyczące potrzeb osób częściowo mobilnych i leżących.

Niezależnie od tego, czy problem nietrzymania moczu wystąpił na wcześniejszych czy późniejszych etapach otępienia, zawsze jest on sygnałem, że dzieje się coś, na co należy zwrócić uwagę. Odpowiednie podejście do osoby z demencją, rozmowa z nią, uwzględnianie jej w procesach decyzyjnych i szanowanie jej potrzeb, z pewnością ułatwi przejście przez te trudne dla chorego i rodziny chwile. Także przy tak intymnych schorzeniach jak nietrzymanie moczu.

Tagi : Demencja Inkontynencja kałowa Inkontynencja moczowa Majtki chłonne Nietrzymanie moczu u kobiet Nietrzymanie moczu u mężczyzn Ntm Pieluchomajtki dla dorosłych Wkładki urologiczne

Pytania i komentarze

  • Napisał: Zuzixa 2020-02-10
    Ocena:
    5.0

    Witam, jestem zszokowana - bardzo dobry teskt pełny przydatnych informacji w obecnej sytuacji! Dziękuję pięknie :)

Zadaj pytanie lub napisz komentarz

Aby wysłać zaakceptuj powyższą zgodę.

Uzupełnij wszystkie obowiązkowe pola.

Podobne porady

Zadaj pytanie autorowi artykułu lub skomentuj go