Bella
  1. Strona główna
  2. Poradnik
  3. Demencja, Alzheimer, Parkinson
  4. Czym jest demencja? Objawy psychiczne, leczenie. Alzheimer a demencja

Czym jest demencja? Objawy psychiczne, leczenie. Alzheimer a demencja

Przeczytano 8 619
2 Komentarzy
(5)
Publikacja 2022-05-19 Ostatnia modyfikacja 2023-05-24
 

Demencja (inaczej otępienie starcze) to straszna choroba, w której przebiegu dochodzi do postępującego upośledzenia funkcji intelektualnych. Jak objawia się demencja? Na czym polega leczenie demencji? Czym różnią się Alzheimer i demencja? Odpowiadamy na wszystkie pytania.

Demencja – co to jest?

Zacznijmy od odpowiedzi na pytanie – co to jest demencja? Otóż demencja (inaczej demencja starcza, otępienie, a także otępienie starcze) oznacza pogorszenie sprawności umysłowej, wynikające ze zmian powstałych w mózgu. Jak zdefiniowano otępienie w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych? ICD-10 (International Statistical Classification of Diseases and Health Related Problems 10th Revision) mówi, że jest to zespół spowodowany chorobą mózgu, w którym zaburzone są funkcje poznawcze, takie jak: pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, zdolność uczenia się, język oraz ocena.

Co to jest demencja – rodzaje demencji

Jednym z rodzajów demencji jest demencja naczyniowa (inaczej otępienie naczyniopochodne). Wskutek uszkodzenia naczyń krwionośnych w mózgu organ ten nie otrzymuje wystarczającej ilości krwi z tlenem i składnikami odżywczymi, co prowadzi do jego postępującego uszkodzenia. Inne odmiany demencji to także: demencja z ciałami Lewy’ego oraz demencja czołowo-skroniowa.

Demencja starcza – co to? Czym jest spowodowane otępienie?

Demencja jest wywoływana przez różnego rodzaju czynniki, które powodują zmiany neurodegeneracyjne. Mogą do niej doprowadzić zarówno naturalny proces starzenia się organizmu, jak i uwarunkowania genetyczne lub czynniki chorobowe. Ryzyko wystąpienia otępienia wzrasta, gdy u pacjenta zdiagnozowano:

  • alkoholizm,
  • chorobę Creutzfeldta-Jacoba,
  • choroby tarczycy,
  • choroby wątroby,
  • guza mózgu,
  • krwiaki pourazowe,
  • niedobory pokarmowe,
  • padaczkę,
  • wodogłowie.

Jak często występuje demencja u człowieka?

Otępienie starcze dotyczy nawet około 400 tys. osób w Polsce. Częstość występowania demencji rośnie wraz z wiekiem, zazwyczaj dotyka ona osób powyżej 65. roku życia.

Demencja – objawy psychiczne

Jak objawia się demencja starcza? Urojenia to jedna z możliwych oznak, że coś niedobrego dzieje się z mózgiem. Demencja może bowiem dawać różnorodne objawy, takie jak:

  • apatia,
  • drażliwość,
  • nadmierna agresja,
  • podejrzliwość wobec innych,
  • powtarzanie pytań lub czynności,
  • problemy z orientacją w czasie i przestrzeni,
  • problemy z liczeniem,
  • stany lękowe,
  • trudności w mówieniu,
  • wahania nastroju,
  • utrata zdolności uczenia się,
  • zaburzenia snu,
  • zanik pamięci,
  • zanik umiejętności rozpoznawania rzeczy i osób,
  • zanik umiejętności właściwej oceny sytuacji i podejmowania decyzji.

Na początku demencji objawy psychiczne są zwykle łagodne, natomiast w miarę jej postępu pojawia się nasilenie dolegliwości. Finalnie choroba sprawia, że pacjent traci kontakt z otoczeniem oraz jest niezdolny do wykonywania zwykłych, codziennych czynności.

Demencja starcza – leczenie i jaki lekarz?

Niestety jak dotąd nie wynaleziono skutecznego leku na demencję. Leczenie demencji starczej polega przede wszystkim złagodzeniu jej objawów. Im wcześniej zostanie rozpoznane to schorzenie, tym szybciej uda się wprowadzić odpowiednią terapię, która poprawi jakość życia chorego i jego bliskich.

Demencja starcza – leczenie farmakologiczne

Farmakologiczne leczenie demencji starczej polega na podawaniu pacjentowi leków zwiększających poziom acetylocholiny, lekarz może zadecydować także o terapii za pomocą leków antydepresyjnych oraz uspokajających, a nawet, jeśli chory przejawia agresję wobec bliskich lub personelu szpitalnego – o przepisaniu leków antypsychotycznych.

Demencja – leczenie – inne metody

Poza farmakologią bardzo ważne w leczeniu demencji są ćwiczenia mózgu. Wskazane jest rozwiązywanie krzyżówek, granie w gry planszowe i karciane wymagające myślenia, a także czytanie książek. Istotne znaczenie mają także styl życia oraz dieta stosowana przez chorego.

Demencja starcza – jaki lekarz zajmuje się tym schorzeniem?

W leczeniu demencji uczestniczy zwykle zespół złożony z lekarza rodzinnego, geriatry, neurologa oraz konsultanta psychologa. Dodatkowo chory może liczyć na pomoc ze strony pielęgniarki, pracowników opieki społecznej, psychologa klinicznego, fizjoterapeuty, logopedy, terapeuty.

Demencja starcza – gdzie szukać pomocy?

W przypadku zaobserwowania pierwszych objawów demencji warto zwrócić się w pierwszej kolejności do lekarza rodzinnego. Dodatkowo można się skonsultować także z wybraną organizacją charytatywną, której misją jest pomaganie osobom chorującym na demencję. Jeśli choroba jest w zaawansowanym stadium, trudne zadanie zgłoszenia się do specjalisty spoczywa na bliskich chorego.

Alzheimer a demencja

Czy demencja jest tym samym, co otępienie alzheimerowskie? Nie do końca, bowiem choroba Alzheimera jest jedną z postaci demencji, najcięższą i nieodwracalną, występującą u nawet 65% pacjentów chorujących na demencję.

Otępienie w chorobie Alzheimera – objawy

Przebieg choroby Alzhemeira składa się z trzech etapów:

  • w fazie pierwszej chory ma niewielkie zaniki pamięci, zaburzenia orientacji oraz wahania nastroju, maleją także jego zdolności związane z mową oraz uczeniem się,
  • w fazie drugiej chory jest coraz bardziej zależny od innych, ma zaburzenia pamięci, stany lękowe i depresyjne, a także może wzrosnąć u niego agresja wobec innych,
  • w ostatniej fazie otępienie w chorobie Alzheimera sprawia, że pacjent nie jest w stanie rozpoznać bliskich. Poza rozległymi zaburzeniami psychicznymi pojawiają się u niego także trudności w poruszaniu się, a także zaburzenia w połykaniu lub przechodzeniu pokarmów i płynów z jamy ustnej do żołądka.

Alzheimer a demencja – różnice

Poza chorobą Alzheimera inne możliwe odmiany demencji to:

  • demencja naczyniowa – do choroby dochodzi wskutek uszkodzeń w naczyniach krwionośnych mózgu, i co za tym idzie, niedotlenienia oraz udarów,
  • demencja w przebiegu choroby Parkinsona – typowym objawem tego typu demencji są drżenia rąk obecne w stanie spoczynku,
  • demencja z ciałami Lewy’ego – ten rodzaj demencji często wywołuje koszmary senne oraz bardzo realistyczne halucynacje wzrokowe,
  • demencja czołowo-skroniowa – kiedy zmiany neurodegeneracyjne dotyczą płatów czołowych i skroniowych, zmienia się osobowość pacjenta oraz jego zachowanie, pojawiają się także problemy z mówieniem i rozumieniem,
  • demencja mieszana – to stan, kiedy w organizmie rozwija się kombinacja demencji, np. choroba Alzheimera i demencja naczyniowa.

Czym różnią się Alzheimer a demencja z ciałami Lewy’ego? Najważniejsze różnice dotyczą:

  • halucynacji – to objaw typowy dla demencji z ciałami Lewy’ego, natomiast raczej nie występuje on w przebiegu choroby Alzheimera,
  • utraty pamięci – w przypadku demencji z ciałami Lewy’ego jest ona możliwa, natomiast w przebiegu choroby Alzheimera występuje zawsze,
  • trudności w planowaniu działań i rozwiązywana problemów, zaburzeniami orientacji w przestrzeni oraz zaburzeniami funkcji poznawczych – w przypadku demencji z ciałami Lewy’ego są one prawdopodobne, natomiast w przebiegu choroby Alzheimera są możliwe.

Źródła:

https://enelsenior.pl/demencja-starcza
World Health Organization, ICD-10 Classification of Mental and Behavioural
Disorders: Diagnostic Criteria for Research. WHO, Geneva (1993). Psychiatric Association, Washington (1994).
https://damy-rade.info/opieka-w-domu-2/co-warto-wiedziec-o-chorobie-alzheimera-i-innych-formach-demencji/zrozumiec-demencje/rodzaje-demencji
https://www.publichealth.hscni.net/publications/early-stages-dementia
https://www.gov.pl/web/zdrowie/demencja

 
Autor : Alicja
Specjalistka ds. treści internetowych o tematyce medycznej. Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, na kierunku Międzywydziałowe Indywidualne Studia Matematyczno-Przyrodnicze, ze specjalizacją Biologia — Antropologia (Biologia Człowieka). Czas wolny spędza najchętniej w górach lub przy dobrej książce/grze planszowej/grze video.

Komentarze

  • Napisał: Zuzek On 2023-04-19
    Rating:
    5.0

    Ajak pomoc domownikowi, który nie chce się leczyć, rozmawiać o tym z lekarzem, twierdzi, ze jest zdrowa ze chorym jest namawiający na konsultacje z lekarzem?
    Zreszta dotarłam do lekarza rodzinnego, ale nie chciał ze mną rozmawiać, bo chory nie upoważnił mnie w osrodku zdrowia
    A choroba już od kilku lat się potęguje

    Replied by: Joanna On 2023-05-02 Szanowna Pani, opisany przez Panią przypadek nie jest rzadkością, jednak nie ma jednoznacznej odpowiedzi na postawione przez Panią pytanie. Rzeczywiście, powinni Państwo rozpocząć od konsultacji z lekarzem POZ (lub lekarzem pierwszego kontaktu, lekarzem rodzinnym, internistą), który z dużym prawdopodobieństwem skieruje Państwa do specjalisty - neurologa, psychiatry lub geriatry, ponieważ to właśnie medycy tych specjalności zajmują się chorobami otępiennymi, do których zaliczamy demencję. Chory powinien zacząć przyjmować leki, które wpłyną na zahamowanie rozwoju choroby. Bez konsultacji z lekarzem będzie to niemożliwe. Jeśli istnieje szansa na konsultację online lub wizytę domową, zachęcam do takiej formy spotkania. Proszę pamiętać, że demencja przyczynia się do powstania nieodwracalnych zmian w mózgu. Chory nie myśli racjonalnie, a komunikacja z nim może być utrudniona. Należy jednak zachować spokój, podczas rozmowy nie unosić się gniewem i nie krzyczeć na podopiecznego. Życzę Państwu wszystkiego dobrego.

  • Napisał: Grazyna On 2022-06-29
    Rating:
    5.0

    Witam mój stryj choruje na demencję .ale oprócz zwykłych objawów rozdrapuje nogi i ręce do krwi jak można mu pomóc ..Maści. Kremy nie działają najczęściej tak się dzieje nocą proszę o pomoc

    Replied by: Joanna On 2022-07-01 Pani Grażyno, jednym z objawów demencji starczej może być drapanie skóry. Choroba zaburza wiele ośrodków w mózgu odpowiedzialnych za prawidłowe reakcje i odczucia, dlatego chory może odczuwać np. ciągłe uczucie swędzenia całego ciała lub w jakimś konkretnym miejscu, np. na dłoni dłoni. W związku z tym podopieczny potrafi sam siebie rozdrapywać do krwi. Nie ma jednego, złotego środka, który pomógłby rozwiązać tę sytuację. Można spróbować założyć podopiecznemu rękawiczki (bawełniane, miękkie, oddychające), które zapobiegną powstawaniu ran skórnych. Warto także skonsultować się z lekarzem, pod którego opieką pozostaje chory - wierzę, że będzie w stanie Państwu pomóc.

Zadaj pytanie lub napisz komentarz

Zadaj pytanie autorowi artykułu lub skomentuj go

Powiązane wpisy

Jak wybrać wyrób chłonny dla osoby leżącej?
Jak wybrać wyrób chłonny dla osoby leżącej?
11 864 3

Odpowiednia ochrona przed wilgocią i odparzeniami przy problemie nietrzymania moczu (NTM) zależy od wielu elementów, w tym także używanego wyrobu chłonnego....

czytaj więcej
Jak wybrać wyrób chłonny dla osoby aktywnej?
Jak wybrać wyrób chłonny dla osoby aktywnej?
10 026 5

Życie z problemem nietrzymania moczu (NTM) może być uciążliwe z wielu przyczyn. Przede wszystkim z powodu dyskomfortu związanego z towarzyszącym uczuciem...

czytaj więcej
Jak wybrać wyrób chłonny dla osoby częściowo mobilnej?
Jak wybrać wyrób chłonny dla osoby częściowo mobilnej?
6 367 4

Nietrzymanie moczu (NTM) jest przypadłością, która przeważnie towarzyszy innym schorzeniom – stwardnieniu rozsianemu, niepełnosprawności, chorobie Alzheimera...

czytaj więcej
Czym kierować się podczas wyboru wyrobu chłonnego?
Czym kierować się podczas wyboru wyrobu chłonnego?
6 625 8

Nietrzymanie moczu (NTM) jest problemem powszechnym, dotyczącym statystycznie co czwartej kobiety i co ósmego mężczyzny. Dotyka nie tylko seniorów i osoby...

czytaj więcej
Wkładki urologiczne czy podpaski na nietrzymanie moczu?
Wkładki urologiczne czy podpaski na nietrzymanie moczu?
17 491 1

Nietrzymanie moczu (NTM) jest przypadłością, która częściej dotyka kobiet niż mężczyzn (statystycznie co czwartą kobietę i co ósmego mężczyznę). Przez wzgląd...

czytaj więcej
Rodzaj otwarty, półotwarty czy zamknięty - który wybrać?
Rodzaj otwarty, półotwarty czy zamknięty - który wybrać?
2 523 2

Wyrób chłonny powinien nie tylko chronić przed wilgocią, ale także zapewniać jak największy komfort użytkowania. Wiąże się to z odpowiednim dopasowaniem do...

czytaj więcej
Majtki chłonne a pieluchomajtki. Czym się różnią i co je łączy?
Majtki chłonne a pieluchomajtki. Czym się różnią i co je łączy?
14 099 3

Chociaż pieluchomajtki stanowią jeden z częstszych wyborów osób ze średnim i ciężkim (a także bardzo ciężkim) nietrzymaniem moczu, nie jest to jedyny typ...

czytaj więcej
Pieluchy anatomiczne a pieluchomajtki. Czym się różnią i co je łączy?
Pieluchy anatomiczne a pieluchomajtki. Czym się różnią i co je łączy?
16 201 6

Pieluchomajtki stanowią jeden z najczęściej wybieranych wyrobów chłonnych, zwłaszcza dla osób ze średnim, ciężkim i bardzo ciężkim nietrzymaniem moczu. Nie...

czytaj więcej