Obrzęk limfatyczny - objawy, przyczyny i leczenie

2113 Wyświetleń
Opublikowany w: 2020-07-01
Autor:

Obrzęk limfatyczny zwany jest także “słoniowacizną”, gdyż kończyny górne lub dolne dotknięte tą chorobą mogą w skrajnych przypadkach przypominać łapy słonia. Czym spowodowany jest obrzęk limfatyczny i czy w ogóle można go leczyć? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w naszym artykule.

Czym jest obrzęk limfatyczny nóg i rąk?

Obrzęk limfatyczny jest jednym z najczęstszych schorzeń układu limfatycznego. To przewlekły zastój limfy, który objawia się nabrzmieniem rąk lub nóg. Chłonka jest płynem tkankowym, który - w zdrowym ciele - spływa do naczyń chłonnych a następnie do węzłów chłonnych. Nieprawidłowe krążenie limfy doprowadza do opuchlizny, która początkowo nie jest bolesna. Z czasem jednak limfa twardnieje, a następnie pojawia się słoniowacizna oraz duży obrzęk tkanki i skóry. Znacznie zmniejsza to sprawność kończyny, może także powodować zaburzenia równowagi. Obrzęk limfatyczny wiąże się także z powikłaniami, z których najczęstszym jest zakażenie skóry i tkanki podskórnej. U osób z tym schorzeniem może występować także rzadki nowotwór, tak zwany mięsak limfatyczny, który wyleczyć można jedynie za pomocą amputacji kończyny.

Objawy obrzęku limfatycznego

Jak już wspomnieliśmy, głównym objawem obrzęku limfatycznego jest opuchlizna w obrębie dolnych bądź górnych kończyn. Może ona dotykać jednej kończyny lub też obu. Początkowo obrzęk może być niewielki, bezbolesny. Powinien jednak zaniepokoić na tyle, by skonsultować się w tej sprawie ze specjalistą. Opuchlizna może być na przykład elementem niewydolności żylnej, którą można wyleczyć. Z czasem obrzęk staje się coraz większy. Możemy zaobserwować przy tym zakażenia skóry lub węzłów chłonnych, które potęgują opuchliznę. Ostatnim etapem jest pojawienie się słoniowacizny, która wiąże się z rogowaceniem naskórka w obszarze objętym chorobą.

Przyczyny obrzęku limfatycznego

Istnieje wiele przyczyn obrzęku limfatycznego. Może on być spowodowany wadami wrodzonymi bądź nabytymi. Dlatego obrzęk limfatyczny dzielimy na pierwotny i wtórny.

Przyczyny pierwotnego obrzęku limfatycznego

Pierwotny obrzęk limfatyczny związany jest w wadami wrodzonymi, które utrudniają bądź całkowicie uniemożliwiają odpływanie chłonki z naczyń limfatycznych. Możemy wyróżnić kilka typów pierwotnego obrzęku:

  • Obrzęki sporadyczne.
  • Obrzęki spowodowane zaburzeniami rozwojowymi, przy których za obrzęk odpowiada nieprawidłowe wykształcenie naczyń limfatycznych.
  • Obrzęki rodzinne spowodowane chorobami dziedzicznymi, takimi jak choroba Milroya, przy której może dochodzi do obrzęku kończyny i zastoju chłonki w jelitach.

Przyczyny nabytego obrzęku limfatycznego

Nabyty obrzęk limfatyczny może być spowodowany zarówno przewlekłą niewydolnością żylną jak i operacjami, podczas których uszkodzone zostały naczynia limfatyczne. Wyróżniamy zatem następujące przyczyny:

  • Obrzęki pasożytnicze.
  • Obrzęki pozapalne, które są powikłaniem zapalenia skóry lub węzłów chłonnych.
  • Obrzęki pourazowe, stanowiące powikłanie po urazie.
  • Obrzęki jatrogenne, które występują po operacji. Częstym przykładem jest obrzęk po mastektomii.
  • Obrzęki żylno-limfatyczne będące efektem przewlekłej niewydolności żylnej.
  • Obrzęki stanowiące element choroby tkanki łącznej. Mogą występować sporadycznie na przykład u osób z reumatoidalnym zapaleniem stawów.

Leczenie obrzęku limfatycznego

W przypadku wtórnego obrzęku limfatycznego, podstawowym działaniem jest wyeliminowanie jego przyczyny oraz chorób współistniejących - na przykład pozbycie się pasożytów czy zapalenia. Niestety pierwotny obrzęk limfatyczny nie jest chorobą, którą można całkowicie wyleczyć. Ze względu na predyspozycje genetyczne czy nieprawidłowe wykształcenie elementów odpowiadających za odpływ chłonki, chory może jedynie minimalizować objawy, by ułatwić sobie funkcjonowanie. Głównym elementem leczenia obrzęku limfatycznego jest fizjoterapia, polegająca przede wszystkim na drenażu limfatycznym. To masaż mający na celu pobudzenie aktywności naczyń limfatycznych, by umożliwić chłonce swobodny przepływ. Nie powinien on być jednak prowadzony w sposób izolowany. Aby terapia była skuteczna, lekarz powinien wprowadzić także tak zwaną kompresjoterapię. Polega ona na kontrolowanym uciskaniu miejsc objętych chorobą za pomocą elastycznych bandaży. Terapia obrzęku limfatycznego prowadzona jest przez lekarza, jednak z czasem chory może samodzielnie bandażować kończynę, korzystając z odpowiednich zestawów zawierających wszystkie elementy niezbędne do odpowiedniego kontynuowania terapii. Tego typu produktem jest na przykład Limfoset, który pozwala na wywarcie kontrolowanego ucisku na kończynę górną lub dolną. Skrajne przypadki obrzęku limfatycznego mogą wymagać zabiegu chirurgicznego, podczas którego usuwana jest część obrzęku. Przy schorzeniu konieczne jest także utrzymywanie higieny skóry w miejscu objętym chorobą, by uniknąć zakażeń, które mogą zwiększać obrzęk oraz powodować ból u chorego.

Obrzęk limfatyczny jest poważnym schorzeniem, którego nie należy bagatelizować. Pierwsze objawy powinny skłonić do wizyty u specjalisty. W przypadku obrzęku wtórnego istnieje bowiem realna szansa na wyleczenie choroby. Z kolei przy obrzęku pierwotnym możliwe jest zapewnienie choremu komfortu potrzebnego do normalnego funkcjonowania.

Pytania i komentarze

Bądź pierwszym, który napisze recenzję!

Zadaj pytanie lub napisz komentarz

Aby wysłać zaakceptuj powyższą zgodę.

Uzupełnij wszystkie obowiązkowe pola.

Podobne porady

Zadaj pytanie autorowi artykułu lub skomentuj go