Bella
  1. Strona główna
  2. Poradnik
  3. Prostata
  4. Badanie PSA – co to jest? Cena, jak poprawić wynik i jak się przygotować?

Badanie PSA – co to jest? Cena, jak poprawić wynik i jak się przygotować?

Przeczytano 12 996
15 Komentarzy
(5)
Publikacja 2022-04-20 Ostatnia modyfikacja 2023-05-24
 

Badanie PSA jest wykonywane w celu wczesnego wykrycia raka prostaty. Na czym polega badanie prostaty z krwi? Ile kosztuje jego wykonanie? Jak się przygotować do badania PSA i czy można w jakiś sposób poprawić jego wynik? Odpowiadamy na wszystkie pytania.

Badanie PSA – co to jest?

Badanie PSA (inaczej badanie na prostatę z krwi, badanie antygenu PSA lub badanie antygenu swoistego dla stercza) ma na celu oznaczenie poziomu specyficznego białka wytwarzanego przez gruczoł krokowy u mężczyzn. Na podstawie wyniku PSA można wykryć zawczasu raka prostaty, jest ono wykorzystywane także w monitorowaniu stanu pacjenta z przerostem prostaty.

PSA – co to za badanie? Na czym polega?

Badanie PSA jest wykonywane na podstawie próbki krwi pacjenta, pobranej z żyły. Jego wykonanie trwa kilka minut. Następnie próbka trafia do laboratorium do analizy, gdzie jest badana pod kątem antygenu PSA wytwarzanego przez gruczoł krokowy. Jak długo czeka się na rezultat badania PSA? Wyniki są dostępne bardzo szybko, zwykle w ciągu jednego dnia roboczego.

Badanie prostaty z krwi – dla kogo jest wskazane?

Kto powinien wykonać PSA? Badanie jest zalecane dla pacjentów w starszym wieku oraz znajdujących się w grupie ryzyka raka prostaty (gdy w rodzinie występował nowotwór stercza). Wykonuje się je także na zlecenie lekarza u chorych na raka gruczołu krokowego oraz u mężczyzn przejawiających objawy, które mogą wskazywać na raka prostaty:

  • bolesne oddawanie moczu,
  • bóle pleców w odcinku lędźwiowym kręgosłupa,
  • częste oddawanie moczu,
  • gwałtowne parcie na pęcherz,
  • intensywne bóle podbrzusza,
  • intensywne bóle krocza,
  • krwiomocz,
  • nagła utrata masy ciała,
  • słaby strumień moczu,
  • zaburzenia erekcji,
  • zaparcia.

Badanie – prostata – wczesne wykrycie choroby jest kluczowe dla diagnozy

PSA antygen swoisty dla stercza całkowity to bardzo ważne badanie w kontekście diagnostyki raka prostaty. Im szybciej zostanie wykryta choroba, tym szybciej będzie można wprowadzić odpowiednie leczenie, a rokowania będą lepsze. Nieprawidłowe wartości antygenu PSA powinny skłonić do konsultacji lekarskiej, natomiast prawidłowy wynik PSA oznacza dla pacjenta znajdującego się w grupie ryzyka ulgę i cenny spokój.

Badanie PSA – przygotowanie

Badanie PSA jest wykonywane na podstawie niewielkiej próbki krwi pobranej od pacjenta.

Badanie PSA – na czczo czy nie?

Specjaliści zalecają, aby wykonywać badanie PSA na czczo. Najlepiej zatem zgłosić się na pobranie próbki w godzinach porannych.

PSA badanie – jak się przygotować?

Co wpływa na wynik PSA? Warto przypilnować, aby od ostatniego posiłku minęło od 8 do 12 godzin, przed pobraniem krwi należy także unikać jazdy rowerem lub pociągiem oraz powstrzymać się od spożywania alkoholu, palenia papierosów i współżycia. Po udaniu się do placówki trzeba również chwilę odczekać – wskazane jest, aby odpoczywać przez około 15-20 minut przed pobraniem próbki.

Jak poprawić wynik PSA?

U zdrowych mężczyzn PSA jest obecne w krwiobiegu w ilościach śladowych, ale normy są zależne od wieku. U mężczyzny w wieku 40-60 lat prawidłowe stężenie PSA całkowitego nie przekracza 2.5 ng/ml, natomiast im pacjent jest starszy, tym górna granica normy jest bardziej przesunięta. Nieprawidłowy rezultat badania (np. wynik PSA 14) nie jest jednoznaczny z rozpoznaniem raka gruczołu krokowego. Podwyższony poziom antygenu PSA może bowiem świadczyć także o innych dolegliwościach, np. rozroście gruczołu krokowego lub stanie zapalnym. Dopiero skrajnie wysoki rezultat, np. wynik PSA powyżej 200 kwalifikuje pacjenta do grupy podwyższonego ryzyka wystąpienia raka prostaty, jednak jedynie lekarz urolog jest w stanie prawidłowo zinterpretować taki rezultat.

Jak poprawić wynik PSA?

Wyniki badania PSA mogą być niemiarodajne, kiedy pacjent niewłaściwie przygotował się do badania, np. nie dotrzymał wstrzemięźliwości seksualnej lub alkoholowej, lub przed pobraniem próbki krwi było u niego wykonywane badanie per rectum. Nieprawidłowy poziom PSA może wynikać także z przebytego urazu mechanicznego.
Jak poprawić wynik PSA? W obniżeniu poziomu antygenu PSA może pomóc włączenie do diety żurawiny. Badania naukowe dowodzą także, że ryzyko raka prostaty można zmniejszyć poprzez zwiększenie spożycia produktów takich jak:

  • czosnek,
  • pomidory gotowane.

PSA badanie – cena

Badanie antygenu gruczołu krokowego można wykonać w ramach refundacji NFZ lub prywatnie. Ze skierowaniem od specjalisty badanie jest bezpłatne.

Badanie prostaty z krwi – cena w placówkach prywatnych

Ile kosztuje badanie PSA wykonywane prywatnie, bez skierowania od specjalisty? W przypadku badania PSA całkowity koszt wynosi około 30 złotych.

Badanie PSA – cena testów dostępnych w aptekach

Testy PSA są dostępne także w aptekach, w cenie wynoszącej około 30 złotych za 1 sztukę. Domowy test wykrywa stężenie PSA powyżej 4 ng/ml. Dodatni wynik badania PSA oznacza, że poziom PSA we krwi jest wyższy niż norma i konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Jakie badania na prostatę może jeszcze zalecić lekarz?

Poza PSA inne badania na prostatę, jakie mogą zostać zlecone do wykonania przez lekarza to także:

  • analiza ogólna moczu,
  • posiew moczu,
  • badanie wydzieliny gruczołu krokowego.

W razie potrzeby mogą zostać wykonane także badania obrazowe, badania czynnościowe lub biopsja.

Źródła:

https://www.medicover.pl/marker-nowotworowy/psa/
https://hifu.pl/baza-wiedzy/test-psa-cel-badania/
https://www.onkonet.pl/dp_nump_rakprostaty.php
https://zdrowie.pap.pl/byc-zdrowym/zwodnicze-psa-trudna-diagnostyka-raka-prostaty
https://addon.life/pl/2021/07/05/prostate-cancer-diet-foods-supplements-treatment/
https://medpak.com.pl/module/ph_simpleblog/module-ph_simpleblog-single?sb_category=poradniki&rewrite=sok-z-zurawiny-wlasciwosci-zastosowanie-i-przeciwwskazania
Fraser G. E. et al. Tomato consumption and intake of lycopene as predictors of the incidence of prostate cancer: the Adventist Health Study-2. Cancer Causes & Control 31(4): 341-351 (2020)
Zhou X. F. et al. Allium vegetables and risk of prostate cancer: evidence from 132,192 subjects. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 14 (7): 4131-4 (2013)
https://diag.pl/pacjent/artykuly/badanie-prostaty-na-czym-polega/

 
Autor : Alicja
Specjalistka ds. treści internetowych o tematyce medycznej. Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, na kierunku Międzywydziałowe Indywidualne Studia Matematyczno-Przyrodnicze, ze specjalizacją Biologia — Antropologia (Biologia Człowieka). Czas wolny spędza najchętniej w górach lub przy dobrej książce/grze planszowej/grze video.

Komentarze

  • Napisał: HENRYK On 2024-02-14
    Rating:
    5.0

    chciałbym się dowiedzieć,czy leki nasenne mogą zawyżać wynik PSA 75 lat.Pozdrawiam

    Replied by: Joanna On 2024-02-15 Panie Henryku, przyjmowanie niektórych leków może wpłynąć na wyniki PSA we krwi. Dlatego ważne jest, aby podczas omawiania wyników badania z lekarzem poinformował Pan specjalistę o stosowanych lekach.

  • Napisał: Ryszard On 2023-11-23
    Rating:
    5.0

    mam 75 lat i ostatnie wyniki od 5.13 do 5.5 ale ostatnio wyszedł 5.990 co mogło spowodować taki skok?

    Replied by: Joanna On 2023-11-24 Panie Ryszardzie, trudno jednoznacznie odpowiedzieć na Pana pytanie. Wzrost antygenu PSA może być spowodowany różnymi czynnikami. Przede wszystkim powiększeniem samej prostaty na skutek postępującego procesu starzenia się organizmu - prostata u mężczyzn z Pana wieku często jest większa niż u młodszych panów. Innym możliwym czynnikiem wzrostu PSA jest nowotwór prostaty - im większy guz, tym poziom PSA wzrasta. Do wzrostu poziomu PSA mogą prowadzić także infekcje lub stany zapalne prostaty, zaburzenia hormonalne, manipulacje chirurgiczne czy biopsje prostaty. Co warte podkreślenia, czasami zawyżenie poziomu PSA w badaniu nie jest rezultatem poważnych kłopotów zdrowotnych. Istnieje szereg nieoczywistych czynników wpływających na wynik, np. jazda na rowerze przed badaniem. Zalecałabym Panu konsultację z urologiem celem omówienia problemu i wdrożenia odpowiedniego modelu leczenia, jeżeli okaże się to konieczne. Pozdrawiam!

  • Napisał: WOJTEK On 2023-11-21
    Rating:
    5.0

    Witam mam 53lata i całkowite psa wynik wyszedł 161 co to oznacza

    Replied by: Joanna On 2023-11-22 Panie Wojtku, do poprawnej interpretacji wyników badań powinno się wziąć pod uwagę kilka czynników, m.in. wiek osoby badanej oraz jej stan zdrowia. Przyjmuje się, że prawidłowy wynik PSA dla mężczyzny w wieku 50-59 lat nie powinien przekraczać 3,1 ng/ml. Należałoby jednocześnie wykluczyć wszelkie czynniki mogące zaburzać wynik. Zachęcam do konsultacji stanu zdrowia i wyników badań z urologiem.

  • Napisał: Maciek On 2023-11-10
    Rating:
    5.0

    0,425 w przypadku osoby mającej 54 lata , nie przyjmujący żadnych leków .

    Replied by: Joanna On 2023-11-13 Panie Maćku, do poprawnej interpretacji wyników badań powinno się wziąć pod uwagę kilka czynników, m.in. wiek osoby badanej oraz jej stan zdrowia. Przyjmuje się, że prawidłowy wynik PSA dla mężczyzny w wieku 50-59 lat nie powinien przekraczać 3,1 ng/ml. Należałoby jednocześnie wykluczyć wszelkie czynniki mogące zaburzać wynik. Zachęcam do konsultacji stanu zdrowia i wyników badań z urologiem.

  • Napisał: Maciej On 2023-11-09
    Rating:
    5.0

    A wynik 0,425 ng/ml.

    Replied by: Joanna On 2023-11-09 Panie Macieju, do poprawnej interpretacji wyników badań powinno się wziąć pod uwagę kilka czynników, m.in. wiek osoby badanej oraz jej stan zdrowia. Należałoby wykluczyć także wszelkie czynniki mogące wpływać na wynik. Bez konkretnych danych trudno odpowiedzieć na Pana pytanie, dlatego zachęcam do konsultacji stanu zdrowia z urologiem.

  • Napisał: Henryk On 2023-11-09
    Rating:
    5.0

    PSA 3.500 co oznacza ( całkowity)

    Replied by: Joanna On 2023-11-09 Panie Henryku, do poprawnej interpretacji wyników badań powinno się wziąć pod uwagę kilka czynników, m.in. wiek osoby badanej oraz jej stan zdrowia. Należałoby wykluczyć także wszelkie czynniki mogące wpływać na wynik. Bez konkretnych danych trudno odpowiedzieć na Pana pytanie, dlatego zachęcam do konsultacji stanu zdrowia z urologiem. Co do zasady przyjmuje się, że prawidłowy wynik PSA całkowitego nie powinien przekraczać 4 nanogramów na mililitr krwi (ng/ml).

  • Napisał: Adam On 2023-10-30
    Rating:
    5.0

    Wynik psa 5,25 , prostata o obj.32ml. Czy mam się obawiać ?

    Replied by: Joanna On 2023-10-30 Panie Adamie, do poprawnej interpretacji wyników badań powinno się wziąć pod uwagę kilka czynników, m.in. wiek osoby badanej oraz jej stan zdrowia. Należałoby wykluczyć także wszelkie czynniki mogące wpływać na wynik. Bez konkretnych danych trudno odpowiedzieć na Pana pytanie, dlatego zachęcam do konsultacji stanu zdrowia z urologiem. Co do zasady przyjmuje się, że prawidłowy wynik PSA całkowitego nie powinien przekraczać 4 nanogramów na mililitr krwi (ng/ml).

  • Napisał: Jan On 2023-08-04
    Rating:
    5.0

    Co to jest PSA i PSA wolny? Jaka jest różnica pomiędzy nimi?

    Replied by: Joanna On 2023-08-04 Panie Janie, jest to terminologia oznaczająca to samo. PSA wolny, czyli swoisty antygen sterczowy, to rodzaj hormonu produkowanego przez męski gruczoł krokowy (prostatę). Podstawową funkcją PSA jest ułatwianie poruszania się plemników w ejakulacie, umożliwiając im dotarcie do jajowodu podczas stosunku płciowego i zajście procesu zapłodnienia komórki jajowej.

  • Napisał: Juda tadeusz On 2023-06-25
    Rating:
    5.0

    Co to jest test apteczny

    Replied by: Alicja On 2023-06-26 Dzień dobry, w sprawie testów aptecznych należy kontaktować się z apteką w swojej okolicy.

  • Napisał: ANDRZEJ On 2023-06-21
    Rating:
    5.0

    Dzień dobry .Po ilu dniach od pobranej biopsji można pobrać krew na badanie PSA

    Replied by: Alicja On 2023-06-22 Dzień dobry, wszystkie wątpliwości dotyczące wykonywanych badań należy omówić z lekarzem.

  • Napisał: ANDRZEJ On 2023-06-21
    Rating:
    5.0

    Dzień dobry .Po ilu dniach od pobranej biopsji można pobrać krew na badanie PSA

    Replied by: Alicja On 2023-06-22 Dzień dobry, wszystkie wątpliwości należy omówić z lekarzem.

  • Napisał: Jan Fröhlich On 2023-06-16
    Rating:
    5.0

    po zatorze płucnym miałem psa 5,3 ng/ml krwi
    teraz 2,8 ng/ml mam 72 lata

    Replied by: Alicja On 2023-06-19 Dzień dobry, wyniki badań należy zawsze skonsultować z lekarzem.

  • Napisał: László On 2023-06-11
    Rating:
    5.0

    Szanowne Doradco!
    otrzymałem winnik 6,09 mam 70 lat i po dwukrotnym zatrzymaniu moczu 16,32 godzinnym 2x cewnikowany. W trakcie brania ostatniego antybiotyku zrobiono pomiar, który się zawieruszył:"nie wiemy czy pacjent jest kobieta, czy mężczyzna." Czy ten winnik jest miarodajny lub należy powtarzać? Czy mam obawiać się nowotworu? Jakie badania powinienem jeszcze dokonać? Mam protezę biodrową, więc niezaleca się MRI. LB

    Replied by: Alicja On 2023-06-12 Dzień dobry, wszystkie wątpliwości dotyczące stanu zdrowia należy skonsultować z lekarzem.

  • Napisał: Piotr On 2023-05-24
    Rating:
    5.0

    W ostatnim czasie brałem antybiotyk bo miałem zapalenie pęcherza i wyszło mi psa 5,557 byłem następnego dnia po antybiotyku czy to miało wpływ jakiś czy trzeba powtórzyć po jakimś czasie

    Replied by: Joanna On 2023-05-26 Panie Piotrze, nie, przyjmowanie antybiotyków zazwyczaj nie powoduje wzrostu poziomu PSA w badaniach krwi. PSA to substancja wytwarzana przez gruczoł krokowy, który może być zwiększony w przypadku różnych stanów, takich jak łagodny przerost prostaty, zapalenie gruczołu krokowego lub rak prostaty. Istnieją jednak pewne czynniki, które mogą wpływać na wyniki poziomu PSA. Niektóre badania sugerują jednak, że infekcje dróg moczowych lub stan zapalny gruczołu krokowego (prostaty) mogą czasowo zwiększać poziom PSA. Zachęcam Pana do konsultacji z urologiem, aby wykluczyć wszelkie potencjalne choroby. Lekarz będzie w stanie dokładnie ocenić wyniki badań oraz uwzględnić wszelkie czynniki, które mogą wpływać na ich interpretację.

  • Napisał: Azet50 On 2023-01-08
    Rating:
    5.0

    Wiek 72 wynik psa 1280 ? Pr o odpowiedź dziękuję .

    Replied by: Joanna On 2023-01-09 W przypadku osób powyżej 70 roku życia prawidłowe stężenie PSA powinno wynosić do 4,4 ng/ml krwi. Mniemam, że w wyżej opisanym przypadku mówimy o proporcjach na litr krwi? W razie jakichkolwiek wątpliwości zalecam, mimo wszystko, konsultację z lekarzem.

Zadaj pytanie lub napisz komentarz

Zadaj pytanie autorowi artykułu lub skomentuj go

Powiązane wpisy

Jak wybrać wyrób chłonny dla osoby leżącej?
Jak wybrać wyrób chłonny dla osoby leżącej?
11 859 3

Odpowiednia ochrona przed wilgocią i odparzeniami przy problemie nietrzymania moczu (NTM) zależy od wielu elementów, w tym także używanego wyrobu chłonnego....

czytaj więcej
Jak wybrać wyrób chłonny dla osoby aktywnej?
Jak wybrać wyrób chłonny dla osoby aktywnej?
10 020 5

Życie z problemem nietrzymania moczu (NTM) może być uciążliwe z wielu przyczyn. Przede wszystkim z powodu dyskomfortu związanego z towarzyszącym uczuciem...

czytaj więcej
Jak wybrać wyrób chłonny dla osoby częściowo mobilnej?
Jak wybrać wyrób chłonny dla osoby częściowo mobilnej?
6 364 4

Nietrzymanie moczu (NTM) jest przypadłością, która przeważnie towarzyszy innym schorzeniom – stwardnieniu rozsianemu, niepełnosprawności, chorobie Alzheimera...

czytaj więcej
Czym kierować się podczas wyboru wyrobu chłonnego?
Czym kierować się podczas wyboru wyrobu chłonnego?
6 619 8

Nietrzymanie moczu (NTM) jest problemem powszechnym, dotyczącym statystycznie co czwartej kobiety i co ósmego mężczyzny. Dotyka nie tylko seniorów i osoby...

czytaj więcej
Wkładki urologiczne czy podpaski na nietrzymanie moczu?
Wkładki urologiczne czy podpaski na nietrzymanie moczu?
17 487 1

Nietrzymanie moczu (NTM) jest przypadłością, która częściej dotyka kobiet niż mężczyzn (statystycznie co czwartą kobietę i co ósmego mężczyznę). Przez wzgląd...

czytaj więcej
Rodzaj otwarty, półotwarty czy zamknięty - który wybrać?
Rodzaj otwarty, półotwarty czy zamknięty - który wybrać?
2 523 2

Wyrób chłonny powinien nie tylko chronić przed wilgocią, ale także zapewniać jak największy komfort użytkowania. Wiąże się to z odpowiednim dopasowaniem do...

czytaj więcej
Majtki chłonne a pieluchomajtki. Czym się różnią i co je łączy?
Majtki chłonne a pieluchomajtki. Czym się różnią i co je łączy?
14 092 3

Chociaż pieluchomajtki stanowią jeden z częstszych wyborów osób ze średnim i ciężkim (a także bardzo ciężkim) nietrzymaniem moczu, nie jest to jedyny typ...

czytaj więcej
Pieluchy anatomiczne a pieluchomajtki. Czym się różnią i co je łączy?
Pieluchy anatomiczne a pieluchomajtki. Czym się różnią i co je łączy?
16 186 6

Pieluchomajtki stanowią jeden z najczęściej wybieranych wyrobów chłonnych, zwłaszcza dla osób ze średnim, ciężkim i bardzo ciężkim nietrzymaniem moczu. Nie...

czytaj więcej