
Pęcherz nadreaktywny - objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie
Czas czytania: 6 min.
Pęcherz nadreaktywny (OAB – overactive bladder) to przypadłość, która dotyka około 49 milionów osób w całej Europie – niezależnie od wieku czy płci. Zaburzenia te powodują nie tylko ogromny dyskomfort, ale także poczucie wstydu i zażenowania, dlatego nierzadko chorzy nie zwracają się po pomoc do lekarza. To błąd. Nieleczony zespół pęcherza nadreaktywnego wpływa na pogorszenie się stanu zdrowia, także psychicznego. W tym tekście postaramy się przybliżyć ten problem, wskazać na jego przyczyny oraz sposoby leczenia, a także metody doraźnego radzenia sobie z nietrzymaniem moczu, które nierzadko współwystępuje z OAB.
Czym jest pęcherz nadreaktywny (OAB)? Przyczyny i objawy
Pęcherz nadreaktywny definiuje się jako uczucie silnego parcia na pęcherz, występującego z częstomoczem oraz nykturią, a także z obecnością lub brakiem naglącego nietrzymania moczu po wykluczeniu ewentualnych infekcji bądź innych patologii dróg moczowych. Objawy mogą występować razem lub pojedynczo w różnych natężeniach. Zespół pęcherza nadreaktywnego może mieć bardzo zróżnicowane podłoże. Nadreaktywność pęcherza może mieć charakter idiopatyczny (o nieznanym pochodzeniu), lub wtórny (po operacjach dolnych dróg moczowych, radioterapii czy po chorobach układu moczowego). Nadreaktywny pęcherz u mężczyzn i kobiet może się rozwinąć w przebiegu chorób przewlekłych (cukrzyca, choroba Parkinsona, zespół jelita nadreaktywnego) lub o podłożu neurologicznym (stwardnienie rozsiane, choroba Alzheimera, udar).
Do nadreaktywności pęcherza moczowego mogą się przyczynić:
- infekcja układu moczowego,
- nerwica (parcie na pęcherz na tle nerwowym),
- uszkodzenia rdzenia kręgowego,
- zaburzenia neurologiczne w obszarze nerwów regulujących pracę układu moczowego.
Wskazuje się także, że istotny wpływ na powstanie zespołu pęcherza nadreaktywnego mają czynniki takie jak:
- siedzący tryb życia,
- otyłość,
- duże spożycie alkoholu i/lub kofeiny, co drażni pęcherz moczowy.
Po czym poznać pęcherz nadreaktywny? Objawy, które mogą wskazywać na tę dolegliwość to:
- częstomocz (nadmierna potrzeba oddawania moczu),
- dyskomfort podczas mikcji,
- naglące parcie na pęcherz moczowy, w tym także przyczyniające się do mimowolnego oddania moczu,
- nykturia (potrzeba częstego oddawania moczu w nocy),
- wrażenie nieopróżnienia do końca pęcherza moczowego po wizycie w toalecie.
Istotne jest także rozróżnienie naglącego nietrzymania moczu i pęcherza nadreaktywnego.
OAB może choć nie musi współwystępować z nietrzymaniem moczu. Może objawiać się na przykład wyłącznie częstomoczem, spowodowanym parciami naglącymi i nadreaktywnością wypieracza nawet przy niewielkim wypełnieniu pęcherza. Dlatego każdy z objawów, nie tylko popuszczanie moczu, powinien skłaniać do wizyty u lekarza i rozpoczęcia procesu diagnostycznego.
Pęcherz nadreaktywny – diagnoza
U podstaw procesu diagnostycznego pęcherza nadreaktywnego leży wykluczenie ewentualnych infekcji bądź innych patologii dróg moczowych, które świadczyłyby o innej przyczynie występujących objawów. Częstomocz czy nykturia mogą bowiem świadczyć o kamicy nerkowej, chorobie nowotworowej, przeroście gruczołu krokowego, cukrzycy czy zakażeniach dolnych dróg moczowych. Dlatego konieczne będzie z pewnością wykonanie badania ogólnego i posiewu moczu, USG jamy brzusznej czy badania urodynamicznego.
W przypadku nietrzymania moczu można spodziewać się także tak zwanego testu podpaskowego, który umożliwia rozpoznanie stopnia NTM. Dodatkowo warto przygotować się na dokładny wywiad przeprowadzony przez lekarza pierwszego kontaktu. Będzie on zadawać pytania dotyczące częstotliwości mikcji i odczuwania parcia, dziennego spożycia płynów, współtowarzyszących objawów czy ich wpływu na jakość życia. Lekarz prawdopodobnie poprosi także o uzupełnianie dzienniczka mikcji przez kilka dni. Na podstawie badań (wykluczenia innych schorzeń) i wywiadu, lekarz może stwierdzić występowanie suchego bądź mokrego nadreaktywnego pęcherza, w zależności od tego, czy objawy występują z nietrzymaniem moczu czy bez niego.
Jak wyleczyć nadreaktywny pęcherz?
Na niektórych forach internetowych można się spotkać ze wpisami w rodzaju „Wyleczyłam nadreaktywny pęcherz”. Niestety, pęcherz nadreaktywny to stała dysfunkcja, której nie można całkowicie wyleczyć – można jednak zminimalizować jej objawy, by umożliwić choremu normalne życie. W tym celu zaleca się przede wszystkim regularne leczenie farmakologiczne. Statystyki podają, że do nawrotów choroby dochodzi bowiem przede wszystkim w sytuacjach, w których pacjenci bez konsultacji z lekarzem odstawiają zapisane leki. Obecnie rekomendowane leki na pęcherz nadreaktywny zawierają substancje czynne, takie jak np. darifenacyna, fezoteradyna, oksybutynina, solifenacyna, tolterodyna oraz trospium. Dodatkowo choremu mogą zostać przepisane leki na nadreaktywny pęcherz moczowy wspomagające: estrogeny, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, leki o aktywności adrenergicznej (np. mirabegron) oraz preparaty podawane dopęcherzowo, oparte na substancji czynnej — oksybutyninie.
Lekarze zalecają także metody leczenia behawioralnego, które polegają na odpowiednim kontrolowaniu i modulacji odruchu oddawania moczu. To przede wszystkim trening pęcherza, a zatem próba utrzymania moczu nawet po odczuciu pierwszych skurczów wypieracza. Dodatkowo mikcje powinny następować w regularnych odstępach czasu, na przykład co 3 godziny. Co jeszcze stosować na pęcherz nadreaktywny? Leczenie naturalne polega na zmianie trybu życia – ograniczeniu spożycia alkoholu i napojów kofeinowych, które działają moczopędnie. Dieta powinna być jak najlżejsza, zawierająca duże ilości błonnika, by uniknąć zaparć. Zalegający stolec może bowiem naciskać na pęcherz nadreaktywny. Domowe sposoby, które mogą wspomóc leczenie to także zwiększenie spożycia płynów oraz stosowanie zaleconych przez lekarza witamin na pęcherz nadreaktywny — B12, C oraz D.
Inne metody leczenia nadreaktywnego pęcherza to: zabiegi na nadreaktywny pęcherz, oparte na elektrostymulacji oraz, kiedy inne sposoby nie działają, leczenie chirurgiczne. Natomiast kiedy rozpoznano pęcherz nadreaktywny po infekcji, leczenie skupia się w pierwszej kolejności na wyeliminowaniu przyczyny dolegliwości.
Jak chronić się przed wilgocią?
W przypadku tak zwanego mokrego pęcherza nadreaktywnego, konieczne jest nie tylko wprowadzenie odpowiedniego leczenia, ale także zabezpieczenie się przed popuszczaniem moczu. Powoduje ono bowiem zarówno ogromny dyskomfort i poczucie zażenowania, jak i dolegliwości fizyczne – nawracające infekcje czy podrażnienia. Nietrzymanie moczu wiąże się także z nieprzyjemnym zapachem, który potęguje wstyd i nierzadko skłania osoby cierpiące na tę przypadłość do zrezygnowania z życia społecznego a nawet zawodowego.
Na rynku można jednak znaleźć wiele wyrobów chłonnych, które pozwalają uniknąć kłopotliwych sytuacji i zapewnić pełne poczucie komfortu. Osobom aktywnym polecane są przede wszystkim wkładki urologiczne, zarówno dla mężczyzn jak i kobiet. To bardzo dyskretne wyroby, które wyglądem i sposobem zakładania mogą przypominać podpaski. Są jednak od nich dużo bardziej chłonne, dlatego doskonale sprawdzają się przy kropelkowym, lekkim a nawet średnim nietrzymaniu moczu. W przypadku ciężkiego stopnia NTM odpowiednim wyborem dla osoby aktywnej, której zależy na dyskrecji, mogą być majtki chłonne. Zakładane jak zwykła bielizna są całkowicie niewidoczne pod ubraniem. Z powodzeniem mogą być używane podczas codziennych czynności, a nawet treningów. Przy bardzo ciężkim nietrzymaniu moczu konieczne może być skorzystanie z pieluchomajtek dla dorosłych bądź pieluch anatomicznych, które zapewniają największą ochronę przed wilgocią, jednocześnie dbając o odpowiednią cyrkulację powietrza i chroniąc przed podrażnieniami. Używane są jednak głównie przez osoby częściowo mobilne i leżące.
Pęcherz nadreaktywny to schorzenie, którego nie da się wyleczyć. Utrudnia ono życie wielu milionom osób na całym świecie. Jednak dzięki szybkiej reakcji i odpowiedniemu leczeniu, objawy mogą zostać zminimalizowane, pozwalając na normalne funkcjonowanie. Z kolei korzystanie z wyrobów chłonnych umożliwia zachowanie problemu popuszczania moczu przy OAB tylko dla siebie.
Najczęściej zadawane pytania
Jak wyleczyć nadreaktywny pęcherz?
Jakie są objawy nadreaktywnego pęcherza?
Co drażni pęcherz moczowy?
UWAGA! Artykuł został opublikowany w celach informacyjnych. Zawarte w nim informacje nie mają na celu zastąpienia indywidualnej porady medycznej udzielanej przez lekarza. Przed zastosowaniem się do porad medycznych zawartych w serwisie należy skonsultować się z lekarzem.
Komentarze
Miałem ciągłe zaparcia, leczyłem głównie dietą oraz ulgix wzdęcia, no-spa i xenna. Być może to spowodowało nerwicę pęcherza i chyba zespół nadreaktywnego pęcherza. mam częstomocz i naglące nietrzymanie moczu co chyba spowodowało spadek wagi ciała. mam pytanie- czy pić dużo wody, czy trzeba ograniczyć ilość białka w diecie, jakie stosować leki. Oczywiście jestem pod kontrolą lekarza, ale teraz znów się wybieram.
Odpowiedź Joanna On 2023-02-20
Witam czytałem opis tej choroby. Powiem tak od kilku lat mam pęcherz nadreaktywny. Zmieniłem pierwszego lekarza bo sama nie wiedział jak mi pomóc. Powiedział mi dosłownie. Drugi lekarz wypisuje leki które nie pomagają. Jest tak jak na początku choroby no może trochę lepiej. Te leki to Tamispras i Silamil je przyjmuję teraz. Poprzednie działały podobnie. Wizyty ustala co roku a dla mnie to jest problem bo wszystko jest w miejscu. Najgorzej jest jak trzeba gdzieś jechać autobusem. Proszę o jakąś podpowiedź i pomoc. Bardzo z góry dziękuję.
Odpowiedź Joanna On 2023-02-13
Opowiem swój przypadek. Sytuacja to jeden wielki dramat. Przyszedł czas że trzeba było siadać na muszlę w celu sikania bo na zmianę albo spięcie takie na maxa albo rozluźnienie że pierw wypadała kupka zanim oddało się mocz. Najgorzej w pracy jak przy silnym parciu nie raz nie dwa majty zapaskudzone stolcem. Biała i kolorowa bielizna to w zapomnienie. Najgorsze to jak na imprezach zdarzyło się popuszczanie moczu to zupełnie upodlające zwłaszcza jak każdy zapewne myślał że to od nadmiaru alkoholu a w wyjaśnienia że się oblałem napojem i tak nie pomagały i tak kończyła się impreza z łatką obszczańca.
Poszedłem do lekarza, po zażyciu leków już po 12h szło załatwić się jak człowiek jednak niewinne zapomnienie o nich szybko o sobie przypomina.
Dobra rada dla wszystkich, w tej kwestii i z tą przypadłością nie ma co czekać że samo przejdzie bo nie przejdzie a naprawdę szkoda własnego wstydu i kłopotu dla innych jak np wspólna podróż. Dzięki.
Odpowiedź Joanna On 2023-02-06
Mam 86 lat. Mam zespół jelita nadwrażliwego z zaparciami. Przestrzegam diety z tego tytułu. Jednak ostatnio mam chyba pęcherz nadreaktywny. Jest częstomocz, ale nie odczuwam żadnego bólu. Proszę mi zaproponować jakiś lek, najlepiej bez recepty.
Odpowiedź Joanna On 2023-02-06
Dzień dobry
Do jakiego lekarza zgłosić się z objawami pęcherza nadreaktywnego ?
Odpowiedź Joanna On 2023-01-30
Witam, ciągle mam uczucie że chce mi się siku. Wyciągam klintona no i nic nie leci. Nie wiem już co robić potrzebuje pomocy. Leki nie działają, alkohol nie pomaga. Spożywam tylko wysoko wartościowe picie nazwy DZIK. Po spotkaniu z lekarzem stwierdził śmieszne zapalenie ale ja mu nie wierze. pozdrawiam kacper
Odpowiedź Joanna On 2022-05-10
Dlaczego kiedy chodzę coś robię to mam uczucie ucisku w kroczu i korzystam z toalety częściej oddaje bardzo małe ilości mocz nawet dwa lub trzy razy w ciągu godziny niż na przykład gdy siedzę czy leżę po za tym gdy nagle wstaję to nam bardzo silne bule w dole brzucha bardzo krótkie około minuty czasami nieco dłuższe zrobiłam badania wszystko jest dobrze a ja nadal cierpię co to może być i czy można to wyleczyć
Odpowiedź Joanna On 2022-04-07
Mam pęcherz nadreaktywny odkąd pamiętam czyli od dziecka
Wszystko już próbowałam nic nie pomaga
Czy istnieje jakiś zabieg który by pomógł?
Odpowiedź Joanna On 2021-08-25
Świetny artykuł - prosto, zwięźle i na temat. :)
Zadaj pytanie lub napisz komentarz