Nietrzymanie moczu u dzieci - czy jest się czym martwić?

18568 Wyświetleń
9 Komentarzy
 5.0  
Opublikowany w: 2019-10-04
Autor:

Popuszczanie moczu jest do pewnego wieku uznawane za całkowicie normalne. Rodzice i opiekunowie doskonale zdają sobie sprawę z tego, że narządy wewnętrzne oraz świadomość oddawania moczu nie zostały jeszcze u dziecka uformowane. Umiejętność prawidłowej kontroli mikcji przychodzi stopniowo, jednak dzieci w wieku 5-6 lat (dziewczynki wcześniej) potrafią już oddawać mocz świadomie. Dlatego sytuacje, w których po osiągnięciu tego wieku można zauważyć epizody moczenia się, powinny być dla rodziców i opiekunów niepokojące. Mogą bowiem być sygnałem zaburzeń mikcji. W tym tekście postaramy się wyjaśnić różnice między rodzajami zaburzeń, a także wskazać sposoby ich leczenia oraz doraźnego radzenia sobie z wyciekami moczu.

Nietrzymanie moczu i moczenie się u dzieci

Zaburzenia mikcji u dzieci można podzielić na dwa rodzaje:

  • Nietrzymanie moczu
  • Mimowolne moczenie się

Chociaż często są one używane zamiennie, w przypadku popuszczania moczu u dzieci nie oznaczają one tego samego. Pierwszy rodzaj związany jest najczęściej z wadami anatomicznymi układu moczowego bądź schorzeniami układu nerwowego. Dlatego o nietrzymaniu moczu u dzieci możemy mówić wtedy, gdy występują u nich choroby takie jak:

  • Wierzchniactwo
  • Wynicowanie pęcherza moczowego
  • Podwójny układ moczowy z ektopowym ujściem moczowodu
  • Urazy powodujące powstawanie przetok moczowych
  • Mózgowe porażenie dziecięce
  • Przepuklina oponowo-rdzeniowa
  • Niedorozwój lub brak kości krzyżowej
  • Zapalenia, urazy, guzy rdzenia kręgowego lub mózgu

Zaburzenia tego typu mają charakter pierwotny – są zatem u dziecka już od narodzenia, bez większych przerw. Nietrzymanie moczu, rozumiane jako zaburzenie mikcji, nie jest jednak najczęstszym powodem popuszczania moczu u dzieci. Jest nim mimowolne moczenie się.

Moczenie się u dzieci

Moczenie się u dzieci nie jest związane z wadami wrodzonymi, choć wynika z zaburzeń czynnościowych w obrębie układu moczowego, między innymi takich jak pęcherz nadczynny (popuszczanie z powodu naglących parć), pęcherz niedoczynny (popuszczanie moczu z przepełnienia) czy brak koordynacji wypieraczowo-zwieraczowej. Moczenie się może być związane także z infekcjami w układzie moczowym bądź chorobami nerek, zbyt dużą produkcją moczu lub zbyt małym pęcherzem oraz problemami emocjonalnymi. Ta ostatnia przyczyna, od której rodzice i opiekunowie najczęściej zaczynają diagnozę, jest jednak rzadsza niż mogłoby się wydawać. Statystyki pokazują, że popuszczanie moczu u dzieci częściej jest przyczyną problemów emocjonalnych niż ich skutkiem.

Zaburzenia tego typu dzieli się także na:

  • Moczenie nocne
  • Moczenie dzienne
  • Moczenie mieszane (problem występuje zarówno w dzień jak i w nocy)

Moczenie dzienne najczęściej sugeruje zakażenie układu moczowego bądź wady układu moczowego, na przykład zbyt mały pęcherz. Przyczyny moczenia nocnego są bardziej zróżnicowane. Obecnie przyjmuje się trzy nieprawidłowości, które uznaje się za najczęstsze powody moczenia nocnego u dzieci:

  • Zbyt duża ilość moczu spowodowana nieprawidłowym trybem produkcji wazopresyny – hormonu, który odpowiada między innymi za ilość produkowanego moczu. To tak zwane pierwotne izolowane moczenie nocne
  • Zbyt mała pojemność pęcherza, który nie jest w stanie zmieścić ilości produkowanego moczu
  • Zaburzenia dolnych dróg moczowych: brak koordynacji mięśnia wypieracza i zwieracza cewki oraz tak zwany „leniwy” pęcherz

Przyczyny te mogą ze sobą współistnieć. Moczenie nocne może być także spowodowane problemami natury emocjonalnej, jednak – nawet jeśli istnieją takie przypuszczenia – konieczne jest wcześniejsze wykluczenie ewentualnych chorób towarzyszących i innych powodów popuszczania moczu.

Jak leczyć nietrzymanie moczu u dzieci?

W sytuacji, w której nocne moczenie się występuje u dziecka powyżej 5 roku życia i powtarza się (choć także w nieregularnych odstępach), powinno się udać do lekarza pierwszego kontaktu, który przeprowadzi dokładny wywiad, badanie fizykalne oraz prawdopodobnie badania ogólne moczu, a następnie skieruje do lekarza specjalisty. Należy także pamiętać, że gdy moczenie nocne współwystępuje z dziennym czy dolegliwościami przy oddawaniu moczu, konieczne jest udanie się do lekarza bez względu na wiek. Podczas wywiadu rodzice i opiekunowie powinni spodziewać się między innymi pytań dotyczących częstotliwości moczenia i oddawania mikcji, momentu zauważenia problemu z utrzymaniem moczu, historii nietrzymania moczu w rodzinie czy dziennego spożycia płynów przez dziecko. Pytania z pewnością będą konkretne, dlatego warto przygotować się do rozmowy z lekarzem. To właśnie od współpracy z nim, a także z dzieckiem, zależeć będzie skuteczność leczenia.

Rodzaj leczenia zaburzeń mikcji zależny jest od postawionej diagnozy. Najczęściej jednak lekarz decyduje się na wprowadzenie leczenia niefarmakologicznego, behawioralnego, w celu wyrobienia odpowiednich odruchów. To przede wszystkim:

  • Trening mikcji – w sytuacji, w której dziecko sygnalizuje potrzebę skorzystania z toalety, rodzic bądź opiekun powinien przetrzymać je jeszcze przez kilka minut, by pobudzić prawidłową pracę zwieracza cewki. Dzięki temu dziecko dobrze poznaje mechanizm świadomego oddawania moczu.
  • Zwiększenie podaży płynów w dzień, co pozwala na zwiększenie pęcherza u dziecka. Należy pamiętać, że częste w takiej sytuacji ograniczanie płynów jest niewskazane.
  • Wyrobienie nawyku opróżniania pęcherza przed snem, zwłaszcza u dziecka moczącego się w nocy.

Niektórzy lekarze proponują także wysadzanie dziecka w nocy w celu oddania moczu. Jednak zdania na temat tej metody są podzielone. Wysadzanie może bowiem zaburzać naturalne wyczuwanie przez dziecko sygnałów świadczących o przepełnieniu pęcherza. Powinno ono samo budzić się, by skorzystać z toalety, zamiast być do tego zmuszane. Wskazane jest także wspólne prowadzenie dzienniczka mikcji, w którym zaznaczane będzie zarówno świadome oddawanie moczu jak i popuszczanie. Należy także pamiętać, że karanie dziecka bądź obarczanie go winą za popuszczanie moczu jest zachowaniem niewskazanym.

Najczęstszą przyczyną moczenia nocnego u dzieci jest pierwotne izolowane moczenie nocne (70-80%). To zaburzenie leczone zarówno zachowawczo jak i farmakologicznie, podczas którego stosuje się desmopresynę – syntetyczny analog wazopresyny. Leki mają na celu zmniejszenie produkcji moczu w nocy. Kolejnym stosowanym lekiem jest chlorowodorek oksybutyniny, który zmniejsza częstotliwość mimowolnych skurczów mięśnia wypieracza i zwiększa pojemność pęcherza. W przypadkach, w których moczenie bądź nietrzymanie moczu spowodowane jest urazami, chorobami czy wadami anatomicznymi, konieczne jest leczenie przyczynowe zależne od danego schorzenia.

Nietrzymanie moczu u dziecka i ochrona przed wilgocią

Popuszczanie moczu jest niezwykle stresujące i frustrujące dla dziecka. Powtarzające się epizody mogą wywołać także problemy na tle emocjonalnym – brak pewności siebie, niskie poczucie własnej wartości. Dlatego konieczne jest szybkie skonsultowanie się z lekarzem i podjęcie leczenia. Aby zapewnić dziecku komfort i ochronę przed wilgocią, a co za tym idzie także problemami skórnymi nierzadko występującymi po epizodach nietrzymania moczu, rodzic bądź opiekun może skorzystać z wyrobów chłonnych, które pochłaniają mocz i nie krępują ruchów. To przede wszystkim pieluchomajtki dla dzieci, które są większe od zwykłych pieluch – w rozmiarach do 25 i 30 kilogramów. Pieluchomajtki polecane są zwłaszcza przy opiece nad dziećmi z niepełnosprawnościami i wadami rozwojowymi, które utrudniają bądź uniemożliwiają całkowite wyleczenie nietrzymania moczu. U starszych dzieci ochronę przed wilgocią mogą zapewnić na przykład wkładki urologiczne, które wygodnie przykleja się do bielizny. W przypadku moczenia nocnego konieczne może być także skorzystanie z podkładów higienicznych, jednorazowych bądź wielokrotnego użytku. Są one pomocne nie tylko przez wzgląd na ochronę materaców przed wilgocią. Dzięki nim dziecko zauważa, że nie przyczynia się do tworzenia szkód w domu, co nierzadko może powodować silne poczucie winy związane z krępującą przypadłością. Podkłady są wygodne i nie zakłócają snu dziecka. 

Nietrzymanie moczu i moczenie się u dzieci to przypadłości, których nie należy bagatelizować czy tłumaczyć wyłącznie emocjonalnymi problemami dziecka. Mogą one być także objawem poważniejszych zaburzeń, które powinny zostać sprawdzone przez lekarza.

Tagi : Inkontynencja moczowa Nietrzymanie moczu u dzieci Ntm Podkłady jednorazowe Podkłady wielorazowe

Pytania i komentarze

  • Napisał: Ania 2021-01-19
    Ocena:
    5.0

    Moja córka (w lutym) skończy 7 lat. Popuszcza w majtki, byliśmy z tym u urologa dziecięcego. Pan doktor po zrobieniu badań stwierdził że córka nie do końca się wysikuje, zostawia trochę w pęcherz i dlatego po chwili widać że majtki są trochę mokre. Często jej się to też zdarza przy psiknieciu, śmiechu, złości, lub wysiłku. Pan doktor mówi że na to nie ma lekarstwa tylko córka musi nauczyć się siusiac do końca. Czy mam udać się do innego urologa?

    Odpowiedź autora: Joanna Strąk 2021-01-19 Pani Aniu, dla pewności lepiej skonsultować się z jeszcze jednym specjalistą. Polecamy udanie się do nefrologa dziecięcego – powinien trafnie zdiagnozować ewentualne choroby układu moczowego. Dzieci w wieku 7 lat potrafią już oddawać mocz świadomie. Być może problem, który dotyka Pani córkę, ma związek z niewykrytą infekcją lub wadą dróg moczowych (np. za małym pęcherzem) - warto to zweryfikować.

  • Napisał: Anna 2021-01-15
    Ocena:
    5.0

    Witam moja córka skoczyla 3 lata w grudniu latem wolała nic nie popuszczala teraz po puszcza w nocy i po bramce co mam.zrobic to minie

    Odpowiedź autora: Joanna Strąk 2021-01-18 Pani Anno, polecamy skonsultować się z lekarzem pediatrą celem ustalenia przyczyny moczenia się córki. Popuszczanie moczu u dziecka może być związane np. z infekcją układu moczowego lub z problemami natury emocjonalnej. Należy zatem poszukać źródła problemu.

  • Napisał: Anna 2020-12-28
    Ocena:
    5.0

    Witam chcialam bym się zapytac moje dziecko skoczylo 3 lata czerwcu nauczyła się zadania na nocnik i było wszystko dobrze chodziła soku robic do nocnika i w nocy nie zdarzało się już jej popuszczac do pieluchy ale jakoś od października dopuszcza w maitki i jak poczuje że ma West mokro to dopiero idzie na nocnik i z nocy pielucha jest mokra czy mam się martwić .czy isc do lekarza niewiem co robić ??

    Odpowiedź autora: Natalia Witkowska 2020-12-30 Proszę skonsultować się z lekarzem. Sytuacja ma miejsce już kilka miesięcy, należy zatem poszukać przyczyny problemu.

  • Napisał: Jowita 2020-12-18
    Ocena:
    5.0

    Witam. Mój syn ma 3 lata. Autyzm wczesnodzieciecy i zaburzenia integracji sensorycznej. Wie i rozumie gdzie robić siku i wysadzony na nocnik wywoła sikanie. Sam jednak nie czuje, że mu się chce siku i robi w majtki co 15-20 minut. Co może być tego przyczyną? Czy udać się do lekarza, czy jednak dać mu jeszcze czas?

    Odpowiedź autora: Natalia Witkowska 2020-12-30 Zdecydowanie należy wybrać się do lekarza - dla dobra dziecka i własnego spokoju. Skorzystanie z porady lekarskiej zawsze jest najlepszym wyjściem.

  • Napisał: Magda 2020-12-16
    Ocena:
    5.0

    Dziecko 3,5 latek w dzień w pełni kontroluje sikanie (oprócz drzemki). W nocy i na drzemce w przedszkolu dziennie moczy się. Kilka miesięcy temu w ciągu nocy sporadycznie się zdarzało, ale na dziennej drzemce już nie. A teraz w przedszkolu zwrócili mi uwagę, ze dziennie sika na spaniu jak i w domu w nocy rowniez dziennie. Co robić? Wady wykluczone, infekcja wykluczona. Nie chciałabym żeby czuł się odrzucony w przedszkolu.

    Odpowiedź autora: Natalia Witkowska 2020-12-30 W takich sytuacjach zawsze polecamy kontakt z lekarzem. Podobnie jak zasugerowano poniżej, warto zastanowić się, czy problem nie ma podłoża emocjonalnego, skoro zostały wykluczone wszelkie nieprawidłowości natury fizjologicznej. Być może dziecko zapada w zbyt głęboki sen, z którego nie jest w stanie wyrwać go potrzeba fizjologiczna?

  • Napisał: Beata 2020-12-05
    Ocena:
    5.0

    Syn już prawie 5 lat moczy sie w ciagu dnia od dwóch tygodni , nawet nie prosi o toaletę , przychodzi mu to zupełnie naturalnie . Potrafi być zasikany i nic nie powiedzieć , wogole mu to nie przeszkadza , a zapytany czemu nasikał w majty , mówi :nie wiem . Próbowaliśmy odpieluchowac w nocy ale sie nie da . Budzony przez nas kilka razy i tak po nocy pieluchomajtki mokre , budzony nie wie co sie dzieje potrafi obsikać nam ręce , raz tylko sam sie obudził i poprosił o toaletę . Zrobione testy na mocz nie wykazały infekcji czy podniesionego cukru . Już nie mam siły , pomóżcie !!

    Odpowiedź autora: Natalia Witkowska 2020-12-30 Pani Beato, problem należy skonsultować z lekarzem i przeprowadzić pogłębiony wywiad. Skoro wykluczono infekcje, być może należy sprawdzić, czy zaburzenie nie ma podłoża emocjonalnego.

  • Napisał: Karolina 2020-11-28
    Ocena:
    5.0

    Witam. Mam problem z corka gdy skonczyla 2 lata ( w maju)zaczela sikac sama na nocnik i do tej pory bylo wszytsko ok teraz wola siku idziemy sika, kończy wycieramy się, ubieramy po czym mowi ze chce jeszcze siku więc rozbieramy się znow, a ona juz popuściła w majtusie trwa juz to 2 tyg. Tak jakby się nie dosikuje do końca po mimo,że odrazu nie schodzi z ubikacji tylko czekamy. Jaki moze byc tego powód.

    Odpowiedź autora: Natalia Witkowska 2020-12-01 Pani Karolino, biorąc pod uwagę fakt, że córka nauczyła się kontroli potrzeb fizjologicznych już kilka miesięcy temu, zalecamy kontakt z lekarzem. Przyczyną problemu może być infekcja.

  • Napisał: Maria Habecka 2020-11-08
    Ocena:
    5.0

    Czym jest to spowodowane jak do tej pory dziecko chodziło do łazienki sikac a teraz od tygodnia zanim dojdzie do łazienki jest zsikana ma 3i pół roku w nocy jak śpi się nie zsika prześpi całą noc tylko jest tak w dzień. Proszę o podpowiedź co robić

    Odpowiedź autora: Natalia Witkowska 2020-11-17 Pani Mario, przyczyn może być wiele. Ich zidentyfikowanie wymaga bezpośredniego kontaktu ze specjalistą. Zalecam konsultację lekarską.

  • Napisał: Sylwia 001 2020-02-10
    Ocena:
    5.0

    Kto by pomyślał, że uzyskam odpowiedź na nurtujące mnie pytania u mojego dziecka ;-) Polecę wasza stronę koleżankom! Świetny poradnik!

Zadaj pytanie lub napisz komentarz

Aby wysłać zaakceptuj powyższą zgodę.

Uzupełnij wszystkie obowiązkowe pola.

Podobne porady

Zadaj pytanie autorowi artykułu lub skomentuj go