Mierzenie cukru w domu. Jak i czym mierzyć? Jak interpretować wyniki?

Badanie cukru we krwi jest ważne nie tylko w przypadku cukrzyków. Badanie cukru glukometrem powinny wykonywać także osoby, które znajdują się w grupie ryzyka – np. osoby mało aktywne fizycznie lub kobiety, które chorowały na cukrzycę ciążową. Jak przeprowadzić poprawnie pomiar? W jaki sposób odczytać wyniki? Podpowiadamy.

Jak zbadać cukier? Badanie glukozy w domu

Badanie cukru we krwi jest kluczowe w przypadku osób, które chorują na cukrzycę. Ponieważ każdy cukrzyk powinien wykonywać badanie cukru glukometrem nawet kilka razy w ciągu dnia, najlepiej wyposażyć się we własny specjalistyczny sprzęt, który do tego służy – glukometr, paski do glukometru oraz nakłuwacz do glukometru (lancety do glukometru).

Jak często powinno być wykonywane badanie cukru? To zależy od typu cukrzycy i sposobu jej leczenia. Osoby z cukrzycą typu 1 powinny przeprowadzać badanie cukru na czczo, przed każdym posiłkiem, dwie godziny po jego spożyciu, przed i po wysiłku fizycznym oraz przed snem. Dodatkowo często występuje konieczność pomiaru również w nocy czy przy złym samopoczuciu osoby chorej, aby wykluczyć spadek bądź wzrost cukru. Osoby z cukrzycą typu 2 wykonują badanie glukozy dwukrotnie - na czczo oraz zwykle dwie godziny po posiłku, jeśli pacjent przyjmuje insulinę, badanie glukozy we krwi może być konieczne nawet kilka razy dziennie, natomiast gdy stosuje leki nieinsulinowe i/lub dietę oraz ćwiczenia, może nie być takiej konieczności, jednak dla lepszej samokontroli osoba z cukrzycą typu 2 powinna wykonywać pomiar chociaż 2 razy dziennie, aby zmniejszyć ryzyko niekontrolowanego wzrostu cukru, a co za tym idzie, powikłań.

Jeśli chodzi o kobiety w ciąży, zwykle wykonują one badanie glukozy na czczo, przed 10. tygodniem ciąży. Dodatkowo Polskie Towarzystwo Diabetologiczne zaleca, aby pomiędzy 24 i 28. tygodniem ciąży przeprowadzić drugie badanie – test krzywej cukrzycowej. Ma ono na celu ocenę, czy przyszła mama nie choruje na cukrzycę a jeśli tak to kieruje przyszłą mamę do diabetologa, który ustala dietę oraz sposób leczenia.

Jak przeprowadzić badanie poziomu cukru w warunkach domowych? Poniżej najważniejsze zasady.

Glukoza – badanie – najważniejsze zasady

• przed przystąpieniem do badania sprawdź datę ważności pasków testowych, umyj ręce ciepłą wodą z mydłem, a także delikatnie wymasuj palec, który będzie nakłuwany;
• podczas wykonywania badania nakłuwaj boczne powierzchnie opuszek palców, za każdym razem wybieraj inne miejsce;
• zbliż pasek testowy włożony do glukometru do kropli krwi i zaczekaj, aż kropla krwi zostanie zassana;
• po każdym badaniu wymień lancet na nowy;
• notuj uzyskane wyniki w dzienniczku.

Prawidłowy pomiar cukru w domu. Co może wpływać na nieprawidłową pracę glukometru?

Glukometr, czyli aparat do pomiaru cukru jest bardzo łatwy w obsłudze, urządzenie do badania cukru wykonuje większość czynności automatycznie. Czasami zdarza się jednak, że w dwóch sesjach pomiarowych uzyskano zupełnie różne wyniki pomiaru cukru. Jakie mogą być tego przyczyny?

Wyniki pomiarów mogą zostać zaburzone przez:

• niektóre leki;
• podwyższone pH;
• podwyższone stężenie mocznika w organizmie;
• podwyższone stężenie bilirubiny w organizmie;
• zbyt duże lub za małe stężenie erytrocytów.

Na pracę glukometru negatywny wpływ ma także:

• pozostawienie na dłoniach kremu do rąk;
• wykonanie badania w wysokiej temperaturze lub skrajnie za niskiej temperaturze;
• wyciśnięcie kropli krwi na siłę;
• zabrudzenie dłoni.

Jeśli pomimo zastosowania środków zaradczych nadal uzyskiwany jest niewłaściwy poziom badania glukozy, taka sytuacja wymaga pilnej konsultacji lekarskiej.

Jak interpretować wyniki? Jakie są normy cukru we krwi?

Uzyskany wynik badania poziomu glukozy należy interpretować zgodnie z normami wytyczonymi przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) i przyjętymi przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne.

Badanie cukru – normy według WHO i PTD:

• 70-99 mg/dl (3,9 – 5,5 mmol/l) – prawidłowe wyniki glukozy;
• wyniki badań – glukoza na poziomie 100 – 125 mg/dl (5,6 - 6,9 mmol/l) – taki rezultat jest uznawany za nieprawidłowy. Przekroczenie normy może oznaczać stan przedcukrzycowy;
• wyniki badań – glukoza na poziomie 126 mg/dl (7 mmol/l) lub powyżej tej wartości – taki rezultat jest również uznawany za nieprawidłowy. Jeśli nieprawidłowy wynik jest odnotowany w dwóch pomiarach, to diagnozowana jest cukrzyca.

Normy glukozy są inne dla dzieci oraz dla kobiet ciężarnych. Prawidłowa glukoza w ciąży na czczo wynosi do 92 mg/dl. Jeżeli rezultat badania cukru wyniósł w przedziale 92-125 mg/dl, należy wykonać doustny test obciążenia glukozą (OGTT). Jeżeli wyniki glukozy w ciąży wynoszą powyżej 200 mg/dl, należy bez dodatkowych badań rozpoznać cukrzycę ciążową i rozpocząć u pacjentki leczenie.

Kto powinien mierzyć poziom cukru?

Badanie cukru glukometrem powinno być wykonywane przez każdą osobę w wieku powyżej 45 lat, raz na 3 lata. Natomiast co roku powinny je wykonywać osoby:

• mało aktywne fizycznie,
• z chorobą układu sercowo-naczyniowego;
• z hiperlipidemią;
• z nadciśnieniem tętniczym;
• z nadwagą lub otyłością;
• z zespołem policystycznych jajników
• z chorobą Hashimoto

Do grupy ryzyka należą także osoby, u których cukrzyca występowała wcześniej w rodzinie, kobiety, które miały cukrzycą ciążową oraz kobiety, które urodziły dziecko o masie ciała przekraczającej 4 kg. Dzięki systematycznym badaniom udaje się wykryć cukrzycę na wczesnym etapie, kiedy jest jeszcze szansa, by zminimalizować ryzyko jej powikłań.