Nietrzymanie moczu w ciąży i po porodzie

Czas czytania: 9,5 min.

Nietrzymanie moczu w ciąży może być nieoczekiwane, jednak na tę przypadłość cierpi wiele kobiet, zwłaszcza w ostatnim trymestrze. Po porodzie, przez wzgląd na osłabienie mięśni dna miednicy, problem może się jeszcze pogłębić. W tym tekście wskażemy przyczyny nietrzymania moczu w obu tych stanach, a także metody leczenie i radzenia sobie z problemem w sposób doraźny, by zapewnić sobie jak największe poczucie komfortu.

Nietrzymanie moczu w ciąży w 1, 2 i 3 trymestrze – przyczyny

Popuszczanie moczu w ciąży może pojawić się już w pierwszym trymestrze. To właśnie wtedy wzrasta jego dobowa objętość, a także częstotliwość mikcji. W trzecim trymestrze ilość moczu jest już mniejsza – nie oznacza to jednak, że wizyty w toalecie także są rzadsze. Zjawiska te wiążą się również ze stopniowym zmniejszaniem się objętości pęcherza, co zwiększa ilość moczu zalegającego w moczowodach. Kobiety, które już wcześniej zauważyły osłabienie mięśni dna miednicy mogą zatem odczuwać problemy z nietrzymaniem moczu już na wczesnym etapie ciąży.

Popuszczanie moczu jest jednak najczęstsze dopiero w trzecim trymestrze, gdy zwiększona macica coraz silniej uciska pęcherz. Dodatkowo rozciągnięte mięśnie dna miednicy stają się coraz luźniejsze, by jak najlepiej przygotować ciało kobiety do porodu. Nie są zatem w stanie pełnić swoich funkcji – zaciskania cewki moczowej i kontrolowania oddawania moczu. Utrzymanie moczu jest utrudnione także przez samo dziecko, które, rozpychając się, niejednokrotnie może nacisnąć na pęcherz powodując przy tym nagłą potrzebę oddania moczu. Zwłaszcza, że w tym czasie pęcherz ma już niewiele miejsca, więc nawet niewielkie jego zapełnienie skutkuje silnym uczuciem parcia.

Stabilizująca się po porodzie gospodarka hormonalna oraz powracające do normy mięśnie dna miednicy sprawiają jednak, że objawy nietrzymania moczu najczęściej ustępują po kilku tygodniach bądź miesiącach.

Nietrzymanie moczu w ciąży czy wody płodowe?

Wiele kobiet, których termin porodu zbliża się wielkimi krokami, zastanawia się, czy pojawiająca się ciecz to nietrzymanie moczu w ciąży czy wody płodowe. Można to jednak łatwo zweryfikować. Podczas, gdy mocz wydziela bardzo charakterystyczny, nieprzyjemny zapach, zdrowe wody płodowe są bezwonne lub swoją wonią mogą przypominać słodkawe ryby. Mocz cechuje się żółtawym, słomkowym kolorem, a wody płodowe w zaawansowanej ciąży pozostają mętne o mlecznym zabarwieniu. Wody płodowe najczęściej wypływają silnym strumieniem, zwiastując tym samym początek akcji porodowej. Może się jednak zdarzyć, że ich niewielkie ilości pojawią się nawet kilkanaście tygodni przed planowanym rozwiązaniem. W takiej sytuacji kobieta musi być natychmiastowo hospitalizowana, ponieważ nieszczelność pęcherza odbiera maluszkowi skuteczną ochronę.

Jak radzić sobie z nietrzymaniem moczu w ciąży?

Aby uniknąć nieprzyjemnego popuszczania moczu bądź chociaż je zminimalizować, warto przestrzegać kilku podstawowych zasad.

• Natychmiastowa reakcja na parcie: zwłaszcza w trzecim trymestrze ciąży parcia mogą pojawiać się bardzo nagle. W tym czasie utrzymanie funkcji zwieracza jest jednak niesłychanie trudne, dlatego nie warto ryzykować i jak najszybciej udać się do toalety.
• Nieograniczanie spożycia płynów: kobiety, które w okresie ciąży obawiają się popuszczania moczu, nierzadko starają się pić mniej, by uniknąć przykrych epizodów. Niestety ta praktyka może doprowadzić do powstania infekcji intymnej. Z całą pewnością jednak nie ulży pęcherzowi.

• Zdrowa dieta: stolec zalegający w jelitach także odpowiada za uciskanie pęcherza, dlatego wskazane jest wprowadzenie lekkostrawnej i bogatej w błonnik diety, która pomoże uniknąć zaparć.
• Dbanie o higienę intymną: nietrzymanie moczu może powodować nie tylko podrażnienia skóry, ale także infekcje. Dlatego wskazana jest codzienna pielęgnacja odpowiednimi płynami z zawartością kwasu mlekowego. Warto także mieć przy sobie chusteczki do higieny intymnej, które pomagają w odświeżeniu okolic intymnych poza domem.
• Korzystanie z wyrobów chłonnych: to także część dbania o higienę intymną. Wyroby chłonne chronią skórę przed moczem, a dzięki temu minimalizują ryzyko infekcji. Dodatkowo znacząco wpływają na poprawę komfortu kobiet w ciąży, które – zwłaszcza poza domem – mogą czuć się bardzo zażenowane epizodem nietrzymania moczu. W tych sytuacjach polecane są przede wszystkim wkładki urologiczne, które charakteryzują się dużą wygodą i pełną dyskrecją.

Dostępne warianty

Rozmiar: 10.5x28cm

Ilość sztuk: 15 szt.

Wkładki urologiczne dla kobiet Seni Lady Slim Normal

Cena 1 opak. 11,45 zł

NFZ

POLSKA MARKA

Dostępne warianty

Rozmiar: 18x37cm

Ilość sztuk: 15 szt.

Wkładki urologiczne dla kobiet Seni Lady Super

Cena 1 opak. 22,19 zł

NFZ

POLSKA MARKA

Dostępne warianty

Rozmiar: 7x18.5cm

Ilość sztuk: 28 szt.

Wkładki urologiczne dla kobiet Seni Lady Slim Micro

Cena 1 opak. 9,05 zł

POLSKA MARKA

Dostępne warianty

Rozmiar: 9.5x22.5cm

Ilość sztuk: 10 szt.

Wkładki urologiczne dla kobiet Seni Lady Slim Mini

Cena 1 opak. 6,46 zł

POLSKA MARKA

Nietrzymanie moczu po porodzie – przyczyny

Kobiety po porodzie są dużo bardziej narażone na nietrzymanie moczu niż te, które nie rodziły. Zwłaszcza jeśli poród odbywał się siłami natury. Powoduje on bowiem znaczne rozciągnięcie mięśni dna miednicy, które potrzebują czasu, a czasem także interwencji medycznej, by dojść do stanu zbliżonego do tego sprzed ciąży. Nietrzymanie moczu może dotyczyć także kobiet po cesarskim cięciu, u których nastąpiło uszkodzenie mięśni dna miednicy, mówimy wtedy o nietrzymaniu moczu po cesarce. Dodatkowymi czynnikami ryzyka wystąpienia wysiłkowego nietrzymania moczu po ciąży są:

• Wielokrotne porody
• Poród po terminie
• Poród wywołany oksytocyną
• Otyłość (zwłaszcza brzuszna)
• Urodzenie dziecka o masie ponad 4 kg
• Częste zaparcia

Coraz częściej po porodzie siłami natury kobiety, u których pojawił się problem nietrzymania moczu, decydują się na wykonanie plastyki pochwy, czyli obniżanie ścian lub przedsionka pochwy. Taki zabieg wykonuje doświadczony i wykwalifikowany lekarz specjalizujący się w ginekologii estetycznej. Plastyka pochwy przeprowadzana jest najczęściej w znieczuleniu ogólnym i trwa około 2 godzin. Można ją przeprowadzać już po około 3 miesiącach od porodu, ale tylko wówczas, gdy kobieta nie karmi piersią. Po zabiegu pacjentka musi pozostać w szpitalu - hospitalizacja trwa zazwyczaj 1 dzień, a rany goją się około tygodnia. W czasie rekonwalescencji pacjentka powinna o siebie dbać, unikając siedzenia i napinania krocza, a także pamiętać o odpowiedniej higienie okolic intymnych. Na szczęście po tej operacji ginekologicznej nietrzymanie moczu powinno ustąpić, a dzięki temu komfort życia młodej mamy z całą pewnością wzrośnie.

Podobnie jak w przypadku popuszczania moczu w ciąży, po porodzie można zauważyć objawy odpowiadające tak zwanemu wysiłkowemu nietrzymaniu moczu. To przede wszystkim niekontrolowane oddanie moczu podczas kichania, kaszlu, śmiechu bądź wysiłku fizycznego, na przykład dźwigania. Objawy nietrzymania moczu powinny ustąpić po około trzech miesiącach. W tym czasie zarówno hormony jak i mięśnie dna miednicy wracają do normy. Jeśli jednak popuszczanie moczu nie zmniejsza się, konieczna może być wizyta u lekarza – najlepiej ginekologa bądź urologa. To właśnie on pomoże w znalezieniu odpowiedniego sposobu leczenia.

Jak leczyć nietrzymanie moczu po porodzie?

Ze względu na to, że nietrzymanie moczu po porodzie ma najczęściej charakter wysiłkowy, pierwszym – i często najbardziej skutecznym – sposobem walki z tym problemem są ćwiczenia mięśni dna miednicy (tak zwanych mięśni Kegla). Ćwiczenia można rozpocząć jeszcze przed porodem, a następnie kontynuować je tuż po nim. Jeśli jednak poprawa nie jest zauważalna, istnieje możliwość, że ćwiczenia są wykonywane nieprawidłowo bądź mięśnie zostały odnerwione podczas akcji porodowej. Pierwsze ćwiczenia mięśni Kegla powinny być przeprowadzone pod okiem fizjoterapeuty lecz nic nie stoi na przeszkodzie by następnie kontynuować je w domu, podczas codziennych czynności. Na początkowym etapie wskazane jest wykonywanie około 50 powtórzeń, z czasem zwiększając tę liczbę do 120 powtórzeń. Wiele kobiet zadaje sobie pytanie jak długo może trwać nietrzymanie moczu po porodzie? Wzmacnianie mięśni dna miednicy może trwać kilka miesięcy, jednak przynosi najlepsze skutki i w rezultacie może doprowadzić do całkowitego wyleczenia nietrzymania moczu po porodzie.

W sytuacji, w której mięśnie nie są w stanie prawidłowo się zaciskać bądź pacjentka nie może wykonywać ćwiczeń samodzielnie, fizjoterapeuta może zalecić elektrostymulację. Zabieg ma na celu wywołanie kontrolowanych skurczów, które stymulują i z czasem wzmacniają mięśnie. Metoda ta najlepiej działa jednak w połączeniu z tradycyjnymi ćwiczeniami.

Wysiłkowe nietrzymanie moczu może być leczone także farmakologicznie, choć ta metoda nie daje najlepszych wyników. Jej celem jest przede wszystkim złagodzenie dolegliwości przez zwiększenie napięcia zwieracza zewnętrznego cewki moczowej. Jeśli leczenie zachowawcze nie daje efektów, konieczne może okazać się leczenie operacyjne, dobierane indywidualnie do każdej pacjentki. Obecnie stosuje się przede wszystkim operacje wykonywane techniką laparoskopową, umożliwiające podparcie szyi i cewki zwieracza. Najpopularniejsze i najskuteczniejsze metody leczenia operacyjnego opisaliśmy w artykule Nietrzymanie moczu – objawy, przyczyny, leczenie.

Nietrzymanie moczu w ciąży i po porodzie — jak zapobiegać?

Profilaktyka nietrzymania moczu w ciąży i po porodzie polega na unikaniu czynników, które zwiększają ryzyko wystąpienia tej dolegliwości. Należą do nich np.:

• dźwiganie ciężkich przedmiotów w czasie ciąży oraz po porodzie,
• nieprawidłowe nawyki związane z mikcją, np. nieprawidłowa pozycja w toalecie, przetrzymywanie moczu lub korzystanie z toalety niepotrzebnie, „na zapas”,
• stosowanie nieodpowiedniej diety, która zwiększa ryzyko wystąpienia zaparć oraz utrudnia utrzymanie prawidłowej masy ciała.

Ryzyko wystąpienia nietrzymania moczu, zarówno w ciąży, jak i po porodzie, jest znacznie mniejsze, jeśli przyszła mama odbędzie konsultację z fizjoterapeutą uroginekologicznym. Specjalista zaleci pozycje odciążające mięśnie dna miednicy, skoryguje pozycje przyjmowane przez ciężarną w toalecie, pokaże także, jak dbać o prawidłową postawę ciała oraz wykonywać ćwiczenia, które wzmacniają mięśnie Kegla.
Konsultacja z fizjoterapeutą uroginekologicznym jest bardzo ważna, ponieważ odpowiednio dobrane ćwiczenia mięśni dna miednicy pomogą nie tylko uchronić przyszłą mamę przed nietrzymaniem moczu, ale również przyniosą wiele innych pozytywnych skutków, takich jak np. łatwiejszy poród siłami natury czy szybszy powrót do formy po narodzinach dziecka. Natomiast jeśli kobieta zdecyduje się wykonywać wspomniane ćwiczenia na własną rękę, bez konsultacji ze specjalistą i będzie to robić nieprawidłowo, może przyczynić się do nasilenia problemu zamiast jego wyeliminowania.

Jak chronić się przed wilgocią?

Nietrzymanie moczu zawsze jest niezwykle krępującą przypadłością. Jednak po porodzie może być dla kobiet jeszcze trudniejsza do zniesienia. To trudny czas dla każdego rodzica, pełen napięcia i braku snu. U kobiet nierzadko wiąże się także z depresją poporodową, poczuciem braku kontroli nad własnym ciałem. Popuszczanie moczu może to tylko potęgować. Dlatego tak ważne jest, by radzić sobie nie tylko z przyczyną problemu, ale także z jego objawami. Najlepszymi doraźnymi sposobami na ochronę przed wilgocią, możliwymi infekcjami intymnymi i podrażnieniami skóry są wkładki urologiczne dla kobiet. Przyklejane do bielizny, jak zwykłe podpaski bądź wkładki, są na tyle dyskretne, że nie wywołują dyskomfortu ani poczucia zażenowania.

W sytuacji, w której wyciek moczu jest większy (w stopniu średnim bądź ciężkim), odpowiednim wyborem będą majtki chłonne. Zakładane jak zwykła bielizna, wygodne i niewidoczne pod ubraniami. Z czasem, po zauważeniu poprawy stanu mięśni dna miednicy, można przejść z nich na najbardziej chłonne wkładki urologiczne.

Dostępne warianty

Rozmiar: 10.5x28cm

Ilość sztuk: 15 szt.

Wkładki urologiczne dla kobiet Seni Lady Slim Normal

Cena 1 opak. 11,45 zł

NFZ

POLSKA MARKA

Dostępne warianty

Rozmiar: 18x37cm

Ilość sztuk: 15 szt.

Wkładki urologiczne dla kobiet Seni Lady Super

Cena 1 opak. 22,19 zł

NFZ

POLSKA MARKA

Dostępne warianty

Rozmiar: 7x18.5cm

Ilość sztuk: 28 szt.

Wkładki urologiczne dla kobiet Seni Lady Slim Micro

Cena 1 opak. 9,05 zł

POLSKA MARKA

Dostępne warianty

Rozmiar: 9.5x22.5cm

Ilość sztuk: 10 szt.

Wkładki urologiczne dla kobiet Seni Lady Slim Mini

Cena 1 opak. 6,46 zł

POLSKA MARKA

Nietrzymanie moczu w ciąży i po porodzie to częsta przypadłość, która wywołuje duży dyskomfort i poczucie wstydu przez wzgląd na jej intymny charakter. Chociaż w wielu przypadkach mięśnie dna miednicy wracają do normy samoistnie, niektóre kobiety mogą potrzebować pomocy lekarza. W obu przypadkach wskazane jest dbanie o mięśnie Kegla i chronienie się przed wilgocią za pomocą wyrobów chłonnych.

UWAGA! Artykuł został opublikowany w celach informacyjnych. Zawarte w nim informacje nie mają na celu zastąpienia indywidualnej porady medycznej udzielanej przez lekarza. Przed zastosowaniem się do porad medycznych zawartych w serwisie należy skonsultować się z lekarzem.